2 O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta’lim vazirligi qarshi davlat universiteti mehnat ta’limi kafedrasi

117 
 
To‘shni bosish va puflash siklini davom ettiriladi. Buning uchun 15 marta bosish va 2 
marta puflashdan iborat 3 sikl bajariladi. 
Bolada yurak-o‘pka faoliyatini tiklashni o‘tkazish 
Eng avvalo, hodisa sodir bo‘lgan joyda xavf-xatar yo‘qligiga ishonch hosil qilinadi va 
jabrlanuvchining hushi joyidaligini aniqlanadi. Nafas yo‘llarini ochib, nafas bor-yo‘qligi 
tekshiriladi. Bolaning boshini asta orqaga egib, iyagini ko‘tarib, nafas bor-yo‘qligini aniqlash 
uchun 5 sekund davomida ko‘rish, eshitish, sezish nazoratidan foydalaniladi. 
Bola nafas olmayotgan bo‘lsa, bolani qattiq joyga orqasi bilan yotqizing, bunda 
boshi va yuragi bir xil tekislikda bo‘lishi kerak. "Og‘izdan-og‘izga" ikki marta to‘la puflanadi. 
Bolaning burun kataklarini qisib, har biri 1,5-2 sekund davom etadigan qilib ikki marta to‘la 
puflanadi, havo o‘pkaga o‘tayotganiga ishonch hosil qilish uchun ko‘krak qafasi ko‘tarilishi 
kuzatiladi. 
a)
b)
12.12-rasm. Havo yuborish.
Tomiri urayotgan-urmayotgani uyqu arteriyasidagi tomir urishidan tekshiriladi. 
Yurakni yopiq massaj qilish uchun qo‘lni to‘g‘ri qo‘yish lozim. Barmoq bilan to‘shning quyi 
chekkasidagi chuqurchani topib, boshqa qo‘l kaftini to‘shning barmoqlar turgan joyidan 
yuqoriroqqa qo‘yiladi.(10.11-rasm).
 
To‘shni 5 marta bosiladi. Bosishda qutqaruvchining yelkasi kaftlari ustida turishi lozim. 
To‘sh 3 sm gacha chuqurlikda, 3 sekund ichida taxminan 5 marta bosilishi lozim. Bir 
maromda, tikka, qo‘lni doimo to‘sh ustida tutgan holda bosish kerak. Boshqa qo‘l bilan havo 
yo‘llari ochiqligini ta’minlash kerak. (12.12-rasm. a)).Bola nafas olmayotgan bo‘lsa, tez 
yordam kelgunicha yurak-o‘pka faoliyatini tiklash tadbirlarini o‘tkazish davom ettiriladi. 
To‘shni 5 marta bosish va bir marta puflashdan iborat siklni bajariladi va tomir urishi 
tekshiriladi.