2 O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi

Yetishtirish texnologiyasi. O„tmishdosh. 
Raps uchun o„tmishdosh: toza va 
band shudgor, bir yillik o„tlar, silosbop ekinlar, don ekinlari. Bir marta ekilgan 
yerga 3-4 yildan keyin kayta ekilishi mumkin. Rapsni qand lavlagi bilan almashlab 
ekish mumkin emas, chunki nematoda ko„payadi.
O„g„itlash. 
Raps ozuqaga talabchan-1 t urug„ yetishtirish uchun 50-60 kg 
azot, 25-35 kg fosfor, 40-60 kg kaliy, 40-70 kg kalsiy, 14-22 kg magniy, 40 kg 
oltingugurt talab etadi.
Yerga ishlov berish. yer 
yuzi tekis bo„lishi talab qilinadi, chunki urug„i 
mayda. Yerni tayyorlash kuzgi don ekinlariga o„xshash bo„ladi.

---

363 
Ekish. 
Ekish usuli-yoppasiga qatorlab yoki keng qatorlab, qator orasi 30, 45, 
60 sm bo„ladi. Bir gektarga 1,1-1,5 mln. dona urug„ kuzda ekiladi, eng maqbul tup 
soni-bir kvadrat metrda 80-120 ta o„simlik bo„lsa maqsadga muvofiqdir, bahorda 
esa 60-100 ta, ekish chuqurligi 2-3 sm, kuzgi don ekinlaridan bir hafta oldin 
ekiladi.
Ekilgandan keyin mola bostiriladi. O„simlikda 4-5 ta chinbarg rivojlanganda 
boronalanadi. Keng qatorlab ekilganda birinchi kultivatsiya ikkita chinbarg 
rivojlanganda o„tkaziladi. Sovuq boshlanguncha yana bir kultivatsiya o„tkaziladi. 
Bahorda yoppasiga qatorlab ekilgan ekinzorda borona qilinadi, keng qatorlab 
ekilganda kultivatsiya qilinadi.
Zararkunandalarga qarshi kurashish
. Zararkunandalarga qarshi kurash 
maqsadida ekishdan oldin urug„ dorilanadi (TMTD, 80%, 5-6 kg/t). O„suv davrida 
hasharotlarga qarshi aktellik 50% (0,5 l/ga), karbofos 50% (0,6-0,8 l/ga), 
sumitsidin 20% (0,3 l/ga) bilan ishlov beriladi.
Hosilni yig„ish. 
Rapsning etilishi har xil vaqtda kuzatiladi. Hosil bir yoki 
ikki bosqichli usulda don kombayni yordamida yig„iladi. Yetilganda mevasi och 
jigar rang, urug„i to„q jigar rang yoki qora rangli bo„ladi. Saqlanadigan urug„ning 
namligi 8% dan oshmasligi talab qilinadi.