2 O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi

 
Pedagogik texnologiya 
“T” jadval 
Ushbu mavzuni yaxshi o„zlashtirish uchun qo„ng„irboshli va dukkakli 
o„tlarning afzalliklari va parvarishlash jarayonida kuzatiladigan kamchiliklarni 
aniqlab, quyidagi jadvalni to„ldiring.
 
Qo„ng„irboshli va dukkakli o„tlarning afzaligi va kamchiligi 
Qo„ng„irboshli o„tlar 
Dukkakli o„tlar 
Afzalligi 
Kamchiligi 
Afzalligi 
Kamchiligi 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

267 
V bob. TUGANAKMEVALILAR 
Bu guruhga har xil botanik oila va turlarga mansub tuganakmeva hosil 
qiladigan o„simliklar kiradi.
Tuganakmevalilar tarkibida 65-84% quruq modda bo„ladi. Quruq 
moddaning tarkibida kraxmal, qand, inulin mavjud.
45-jadval 
Tuganakmevali ekinlarning kimyoviy tarkibi, (%) 
Moddalar 
Ekinlar 
kartoshka 
batat 
maniok 
taro 
yer noki 
Uglevod
23,7 
26,1 
17-32 
30-35 
17,9 
Oqsil 
2,0 
1,8 
0,9-2,3 
2-3 
2,3 
Yog„ 
0,18 
0,7 
0,1-0,7 
0,2-0,5 
0,20 
Tuganakmevalilar oziq-ovqatda, yem-xashak va texnikada xom ashyo 
sifatida ishlatiladi. Tuganakmevalar yer osti poyalarida yoki ildizlarda 5-20 sm 
chuqurlikda rivojlanadi. Tuganakmevalilar qator orasiga ishlov beriladigan ekinlar 
bo„lganligi uchun almashlab ekishda ahamiyati katta.
Yer yuzida tuganakmevali o„simliklardan quyidagilar ekiladi: 
-Kartoshka-
Solanum tuberosum L
.-oilasi – 
Solanaceae. 
-Batat-
Ipomaea batatus Lam
-oilasi – 
Asteraceae.
-Maniok-
Manihot esculenta Gr
-oilasi – 
Euphorbiaceae.
-Yams-
Diosoria alata L
-oilasi – 
Dioscoreaceae. 
-Taro-
Colocasia antiquorum
-oilasi – 
Araceae. 
Bu ekinlar har xil oilaga mansub bo„lgani bilan ularning tuganakmevasi bir-
biriga yaqin, tarkibida quruq modda kam, shuning uchun yaxshi saqlanmaydi. 
Tuganakmevali ekinlarni yetishtirish texnologiyasi ham bir-biriga yaqin, hammasi 
qator orasiga ishlov beriladigan ekinlar.

---

268 
Yer yuzida tugnakmevali o„simliklar orasida eng ko„p tarqalgani kartoshka 
o„simligi. Tropik va subtropik iqlim sharoitida maniok, taro, batat, yams ko„proq 
ekiladi.
Tuganakmevali ekinlardan O„zbekistonda asosan kartoshka, qisman, 
topinambur va batat ekiladi.