2 O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi

Barglarning naychalanishi
. Bu kasallik M virusi ta‟sirida hosil bo„lib, 
barglar o„rta tomir tomon buralib naycha shakliga kiradi.
Kudryash (hurpak)
. 
Bu kasallik belgisi shuki, tupda poyalar soni (10-15 
dona) ko„payib, barglar shakli o„zgarib ketadi. Shu bilan birga yuqori toq 
yonbarglari o„sib ketadi, poyasi esa kattalashadi. Bu tuganaklarning ko„rinishini 
ham o„zgartirib yuboradi. Shuning uchun urug„lik tuganaklar saralanib 
olinayotganda ayniganlarini ajratib tashlash, kasallikning oldini olishga imkon 
beradi.
Kartoshka ekiniga zararkunandalardan simqurt, ko„zgi tunlam, kolorado 
qo„ng„izi va qandalalar katta zarar etkazadi.

---

278 
Yetishtirish texnologiyasi 
 
O„tmishdosh. 
Kartoshka respublikamiz iqlim sharoitida tog„li va tog„oldi 
rayonlarda hamda daryolarning quyi gidromorf tuproqli zonlarida yaxshi o„sadi va 
rivojlanadi. Bu mintaqalar tuprog„i organik moddalarga boy va harorati nisbatan 
past bo„ladi. Bo„z va boshqa tuproqlar ham kartoshka yetishtirishga yaroqlidir.
Kartoshka Markaziy Osiyoda odatda sabzavot yoki sabzavot yem-xashak 
almashlab ekish dalalarida o„stiriladi. Sabzavot almashlab ekishda karam, bodring, 
poliz ekinlari va ildizmevalilar piyoz hamda dukkakli don ekinlari kartoshka uchun 
eng yaxshi o„tmishdosh hisoblanadi. Beda ham kartoshka o„simligi uchun yaxshi 
o„tmishdosh. Beda ekilgan maydon haydalgandan so„ng kechki muddatda 
ekiladigan kartoshkani ekish maqsadga muvofiqdir. Chunki, iyun-iyul oylarigacha 
beda ildizi va uni qoldiqlai chirib bo„ladi.
Bedadan so„ng ertagi kartoshkani ekish yaxshi natija bermaydi, sabab chirib 
ulgurmagan beda ildizlaridan yana maysalar ko„karib chiqib kartoshkaga ishlov 
berishga halal beradi va hosildorligini pasaytirib yuborishi mumkin.
Kartoshkani surunkasiga 2-3 yil mobaynida bir dalaga ekish so„lish 
kasalligining ko„payib ketishiga sabab bo„ladi. Agar bir dalaga surunkasiga 
kartoshka ekish zarurati tug„ilsa, bunda, albatta, oraliq ekin sifatida kuzgi ko„k 
no„xat va shabdardan muvaffaqiyatli foydalanish mumkin. Markaziy Osiyoda 
quyoshli kunlarning ko„p bo„lishi va sun‟iy sug„orishni keng qo„llashnishi 
kartoshkani ertagi ekinlardan bo„shagan yerlarda takroriy ekin sifatida ekib, yuqori 
hosil olishga imkon yaratadi.