2 O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi

Botanik ta‟rifi
. 
Bargak 
Fabaseae
oilasiga, 
Onobrychis
turkumiga mansub. 
Uning asosiy uch turi uchraydi: 
a) ekma bargak-
Onobrychis viciafolia Scop: 
b) kavkaz orti bargagi-
Onobrychis transcaucasia Khin
: 
v) qum bargagi-
Onobrychis arenaria D. C
.
Ekma bargak.
Ko„p yillik, o„q ildizli, poya balandligi 60-150 sm, serbarg 
o„simlik. Gul to„plami boshoqsimon shingil, pushti rangli, dukkagining uzunligi 6-
9 mm.
Ildizi 1-2,5 m chuqurlikkka kirib boradi. Qorsiz qishqi, bahorgi va kuzgi 
sovuqlarga hamda qurg„oqchilikka chidamsiz, sho„rlangan, og„ir loyli, yer osti 
suvlari yaqin joylashgan tuproqlar to„g„ri kelmaydi. Tog„li tuproqlarda tuproq 
eroziyasiga qarshi ekiladi. Birinchi yili sust o„sadi, faqat tuplanish davriga etadi. 
Ikkinchi yili yaxshi o„sadi, gullaydi va yaxshi meva hosil qiladi. Pichan tayyorlash 
uchun shonalash, gullash davrlarida o„riladi.
Bargi ponasimon, lansetsimon, to„q yashil rangli. Shingil tuxumsimon. Guli 
pushti rangli. Dukkagi yirik. 1000 ta urug„ning vazni 17-22 g.
Qum bargagi
. Poya baladligi 80-100 sm, goho 125 sm. Bo„g„im oralig„i 6-8 
dona. Poyasi dag„al. Bargi lansetsimon, rangi yashil. Shingili uzun, ingichka. 
Dukkaklari mayda. 1000 dona uruhning vazni 11-15 g. Bu tur qishga chidamli.
Ildizi o„q ildiz, yaxshi rivojlangan, tuproqda erimaydigan fosforli tuzlarni 
o„simlik hazm qiladigan shaklga o„giradi, shuning uchun bargak ekilgada fosforli 
o„g„itlardan foydalanish shart emas
.
Bargi toq patsimon 6-8 juftli barglar va yuqorida toq bargi bilan. Poya 
shoxlanmaydi. Poya balandligi 80-100 sm.
Gulto„plami-3-20 sm. li shingil, gullari yirik, pushti rangli. Dukkagi 
dumaloq shaklda. Dukkagi urug„ sifatida ekiladi.
Dehqonchilikda bargakning ekma va kum bargagi ekiladi.

---

248