2-Мавзу. Жисмоний тайёргарлик мазмуни ва моҳияти жисмоний сифатлар қандай хусусият хисобланади

49- расм. Рақиб оёғини орқа томондан тортиб қулатиш


Қўли билан ушлаб олган рақиб чангалидан халос бўлиш усуллари:
иккала қўлни ушлаб олган рақиб чангалидан халос бўлиш (50- расм). Бунинг учун қўлларни рақиб қўлининг бош бармоқлари томон икки ёнга силтаб айлантириб, чангалидан халос бўлиш (50- «а» ва «б» расм) ва тизза билан човига ёки қўл кафтининг қирраси билан бўйнига (ўмрови, бош суягининг асосига) қарата зарба бериш тариқасида қарши усул қўлланилади;
битта қўлни ушлаб олган рақиб чангалидан халос бўлиш (51- расм). Бунинг учун рақибни тутиб олган қўл томон ёнга тортиш баробарида унга ёнбош бурилиб, бўш қўл тирсаги билан қуёш ўрилмаси, жигар соҳасига ёки муштнинг орқа томони билан човига қарата зарба берилади. Қарши усул ижросини охирига етказиш учун рақиб чангалидан бўшаган қўл билан




50- расм. Иккала қўлни ушлаб олган рақиб чангалидан халос бўлиш

энгашиб қолган рақибга пастдан зарба берилади. Қўллардан бирини ушлаб олган рақиб чангалидан, шунингдек, рақибни тортиш ва айни вақтда оёқ кафти билан тиззасига қарата қаттиқ тепиш мумкин (51- «а» расм);

номдош қўлни (мисол учун, ўнг қўлни ўнг қўли билан) ушлаб олган рақиб чангалидан халос бўлиш. Бунинг учун рақибни тортиб, қўлини узатиш ва айни вақтда, унга кескин ёнбош бурилиб, бўш қўлнинг билаги билан тирсак бўғинининг орқа томонига ёки оёқ кафти билан тиззасига қарата қаттиқ зарба бериб, суягига шикаст етказилади;
битта қўл билагини иккала қўли билан ушлаб олган рақиб чангалидан халос бўлиш. Агар рақиб қўлининг бош бармоқлари тутиб олинган қўлнинг устки қисмида бўлса, рақиб юзига қарата мушт қўйиб, бўш қўл билан тутиб олинган қўл панжасидан ушлаб, силтаганча қаттиқ тортилади ва шу заҳоти рақибга ёнбош бурилиб, оёқ кафти билан тиззасига қарата қаттиқ зарба берилади (51- «б» расм);
турли номли қўл енгини (мисол учун, ўнг қўл билан чап қўл енгини) ушлаб олган рақиб чангалидан халос бўлиш. Бунинг учун тутиб олинган қўл юқорига кўтарилиб, рақиб қўлининг ортига олиб ўтилади ва қўлини силтаб, тескари буккан тарзда танаси мувозанатдан чиқарилади ва айни вақтда мушт билан юзига (ўмровига) қарата юқоридан ёки қўл кафтининг қирраси билан уйқу артериясига қарата ён томондан (51- «в» расм) қаттиқ зарба берилади;