2-Мавзу: Жисмоний фазилатларни ривожлантириш

Қон қуйидагилар учун муҳимдир:
Ўпкадан кислород ва овқат ҳазм қилиш тизимидан организм ҳужайраларига этказиб бериш. Кислород қизил қон ҳужайраларига ўтади
Карбонат ангидридни ҳужайрадан ўпкага этказиб бериш ва нафас чиқориш бн чиқарилади
Тана тўқималаридан чиқиндиларни буйракларга этказиб бериш, улар ташқарига чиқарилади
Яраларни даволаш ва микроблар билан курашиш орқали инфектсияни олдини олади.
Мушакларни ишлатиш учун капиллярларда кислород ажратиш.

Шахсий фарқлар Ҳар бир спортчи индивидуалдир.
Одамлар турли хил жисмоний ва ўлчамларга эга, аммо эркаклар ва аёллар учун учта асосий тана турини ажратиш мумкин:

Жисмоний жиҳатдан учта экстремал расмда кўрсатилган. Аксарият одамлар бир ёки бир нечта тана турларининг комбинатсиясидир. Муайян енгил атлетика маълум бир тана тури билан боғлиқ. Масалан, узоқ масофага югурувчилар ва баландликка сакрашчилар эктоморф, спринтерлар, тўсиқлар ва узунликларга сакловчилар мезоморф, отувчилар эса эндоморфик ва мезоморфик турларнинг комбинатсиясидир.


Mezomorfik Tana turlari
Ёш спортчига қайси тур ўзи учун яхшироқ эканлиги ҳақида маслаҳат беришни сўрашганда, унинг танасини ҳисобга олиш керак бўлади. Ҳатто унинг мушакларини ҳам баҳолаш керак - улар асосан тез ёки секин типдаги мушак толаларидан иборат бўладими. Бироқ, мураббийлар ҳар доим спортчининг ривожланиш босқичларини ёдда тутишлари ва ҳар қандай муайян шаклда ихтисослашишдан олдин комплекс ёндашувни рағбатлантиришлари керак.
Тана таркиби
Тортиш пайтида сиз иккита компонентни аниқлайсиз:
Асосий вазн
Суяклар, мушаклар, бошқа тўқималар ва асосий ёг ъқатлами
Ҳаддан ташқари ёг ъ
Тананинг турли қисмларида ётқизилган
Инсон танасининг таркиби кўп миқдордаги ва ортиқча ёғлар ўртасидаги нисбатдир. Натижа яхшиланиши массанинг кўпайиши ва ортиқча ёг ъмиқдорининг пасайишидан келиб чиқади

А – вес 75 кг («чистая» масса тела=75 кг) Б – вес 75 кг («чистая» масса тела 68 кг +
Два человека, А и В, с одинаковым весом, но весьма разной физической формой
Сурат шуни кўрсатадики, икки киши бир хил вазнга эга, аммо тана тузилиши ҳар хил бўлиши мумкин. Спортчи А спортчининг вазни Б билан бир хил, бу 75 кг, аммоунинг ортиқча ёғи ёъқ. Спортчи Б вазни 75 кг ни ташкил қилади, аммо тана вазнининг асосий вазни 68 кг ни ташкил этади, яъни у 7 фунт ортиқча ёг ъташийди. Мураббийлар оғирликни спортчининг жисмоний тайёргарлигининг ягона ўлчови деб ҳисоблаш мумкин эмаслигини билишлари керак. Мушакнинг вазни ёғдан кўп бўлганлиги сабабли, вазннинг асосий қисми ўсиши ва жисмоний ҳолати яхшиланиши билан спортчи оғирлашиши мумкин Инсон танаси ва унинг спорт ва енгил атлетикада қандай ишлашига бағишланган ушбу бобда биз жисмоний машқлар анатомиясива физиологияси асослари ва организм қандай қилиб ҳаракатни яратиши ва ҳаракатланиш учун энергия ишлаб чиқариши ҳақида маълумот бердик. Жисмоний фаолликнинг интенсивлиги ва давомийлигига қараб, қайси энергия тизими керакли энергиянинг катта қисмини ишлаб чиқариши аниқланади. Энергия тизимлари ҳақида тушунчага эга бўлган мураббий энергия тизимларини ривожлантириш учун машғулотларни режалаштиришни бошлаши мумкин. Ривожланишнинг дастлабки босқичларида - болалар енгил атлетикаси босқичларида турлар гуруҳлари бўйича комплекс ёндашув ва ривожланиш барча энергия тизимларининг умумий ривожланиши бўлиши керак. Ихтисослашувга ва юқори маҳоратга ўтишда энергия тизимларининг ривожланиши маълум бир турга хос бўлган тизимларга қаратилиши мумкин. Бироқ, барча спортчилар ўзларининг ўзига хос энергия тизими улардан нимани талаб қилиши устида ишлашга ўтишдан олдин аеробик ривожланиш пойдеворига эга бўлишлари керак - соғлом юрак-нафас олиш тизимини таъминлаш ва "ҳаёт пойдевори" ни яратиш. енгил атлетика