2-Mavzu. J. Dalton atomistikasi. Anorganik birikmalarning sinflari



Download 327,33 Kb.
Pdf ko'rish
bet10/11
Sana14.06.2022
Hajmi327,33 Kb.
#671563
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11
Bog'liq
маъруза 2

2.8.
GAZ QONUNLARI. AVOGADRO QONUNI. 
Gazlar tekshirish uchun eng oddiy ob‘ekt bo’lganligi sababli, ularning 
xossalari va gazsimon moddalar orasidagi reaksiyalar eng to’liq o’rganilgan. 
Fransuz olimi Gey – Lyussak (1778-1850) ta‘riflagan 
hajmiy nisbatlar 
qonuni 
atom massalar xaqidagi masalani yechishga katta yordam berdi. Bu qonun 
quyidagicha ta‘riflanadi: 
kimyoviy reaksiyaga kirishuvchi gazlarning hajmlari 
o’zaro va reaksiya natijasida hosil bo’ladigan gazlarning hajmlari bilan oddiy 
butun sonlar nisbati kabi nisbatida bo’ladi. 
Masalan, 2 hajm vodorod 1 hajm 
kislorod bilan yuqori haroratda reaksiyaga kirishganda 2 hajm suv bug’i hosil 
bo’ladi. Albatta, bunday reaksiyada ishtirok etgan gazlarning hajmlari bir xil bosim 
va bir xil temperaturada o’lchanishi lozim. 
Italiya olimi A.Avogadro 1811 yilda quyidagi gipotezani ilgari surdi: 
bir xil sharoitda (bir xil harorat va bir xil bosimda ) va barobar hajmda 
olingan turli gazlarning molekulalari soni o’zaro teng bo’ladi. 
Avogadroning bu qonuni juda ko’p tajribalar yordamida tasdiqlandi va 1860 
yildan boshlab qonun sifatida tan olindi. Avogadro qonunidan uchta xulosa 
chiqadi: 
1.
Oddiy gazlarning (kislorod, vodorod, azot, xlor) molekulalari ikki 
atomdan iborat. 
2.
Normal sharoitda bir mol gaz 22,4 l hajmni egallaydi. 
Bir xil sharoitda teng hajmda olingan ikki gaz massasi orasidagi nisbat shu 
gazlarning molekulyar massasi orasidagi nisbatga teng. 
SHarl – Gey- Lyussak qonuniga muvofiq:
a) o’zgarmas bosimda gaz massasining hajmi gazning mutlaq 
haroratiga proportsional bo’ladi:
V= (const . T)
1
p
m
yoki V
1
/V
2
= Т
1
/ Т

Bu yerda: Т=273+t
0
; uni darajaning Kelvin shkalasi deyiladi (K harfi bilan 
yoziladi).
b) o’zgarmas hajmda o’zgarmas gaz massasining bosimi gazning mutlaq 
haroratiga proportsional bo’ladi: 
Р = (const . T) 
1
V
m
yoki P
1
/ Р
2
= Т
1
/ Т



Gazning bosimi, hajmi va harorati orasidagi bog’lanish ideal gazning 
holat tenglamasi yoki Klapeyron tenglamasi bilan ifodalanadi: 
T
PV
T
V
Р


0
0
0
Fizikada gazning normal holati deb, uning Т = 273К va Р= 101,325 Kpa 
bosimdagi holati qabul qilingan. 
Gazning hajmini normal sharoitga keltirish uchun yuqridagi formuladan 
kelib chiqadigan tenglamadan foydalaniladi: 
V
0

T
P
T
V
Р



0
0

Download 327,33 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish