2-маъруза оқсиллар режа

С
O
N
H
С
OH
N
C
H
R
1
H
2
N
C
O
N
H
C
R
2
H C
N
H
C
O
R
3
H C
O
N
H
C
R
4
H C
O
N
H
C
R
5
C
O

---

карбоксил гуруҳи ўзгармаган аминокислотанинг номи ўз ҳолича қолади. 
Масалан, аланилглицилсерин ва ҳоказо. 
Организмларда пептидлар эркин ҳолда учрайди. Улар моддалар 
алмашинуви жараѐнида муҳим аҳамият касб этади. Масалан, гормонлар, 
кучли заҳарлар (илон, жабалар) ҳашарот, айрим замбуруғлар, микроблар 
таркибидаги аминокислота қолдиқлари ва кучли антибиотиклар пептид-
лардан иборат. Улар рилизинг омили бўлиб, гормонларнинг синтези ва 
ажралишида, ҳужайра бўлинишида мембраналардан ионларни ташилишида, 
инсоннинг руҳий ҳолатини ва хотирасини белгилашда иштирок этади.
Пептидлардан 
бири 
глютатион 
организмларда 
учраб, 
учта 
аминокислотанинг: 
глютамин 
кислота, 
цистеин 
ва 
глициннинг 
қолдиқларидан ҳосил бўлган трипептиддир. 
Глютатион кўпчилик ўсимликларда, айниқса буғдой донида ва ачитқи 
замбуруғларда учраб, оксидланиш–қайтарилиш реакцияларида иштирок 
этади. 
Оқсил молекулаларининг айрим қисмлари пептид занжирларининг бир-
бири билан боғланишидан ҳосил бўлади. Водород боғлар пептид боғларига 
нисбатан энергияси оз, кучсиз лекин сони жуда кўп бўлганлиги учун оқсил 
молекуласининг фазовий структурасини ҳосил қилишда муҳим роль 
ўйнайди. Водород боғлари O, N, C каби электроманфий атомларга эга бўлган 
молекула ва бирикмаларда ҳосил бўлади. 
Оқсиллар молекуласидаги водород боғлар полипептид занжири 
ичидаги –NH- ва –CO- гуруҳлар ўртасида ҳосил бўлади. 
Оқсил молекуласида пептид ва водород боғларидан ташқари яна 
қўшимча ковалент боғлари ҳам учрайди. Цистеин аминокислотаси 
дисульфид боғлар туфайли оқсил молекуласининг маълум қисмида 
дисульфид кўприкчалар ҳосил қилади.