2-ma‘ruza: Keys uslubi haqida. ―Informatika va axborot texnologiyalari‖ fanini o‗qitishdagi keys uslubining imkoniyatlari

Keys yaratish uchun materiallar: 
muammoli haqiqiy vaziyatlar; qiziq tarixiy dalillar; 
adabiyot manbalari va sh.k.lar bo‗lishi mumkin. 
Keysning mohiyati 
o‗quvchilarga tavsifi bir vaqtda nafaqat amaliy muammoni 
akslantiradigan, balki ushbu muammoni yechish mobaynida o‗zlashtirish zarur bo‗lgan aniq bir 
bilimlar majmuyini faollashtiradigan haqiqiy hayotiy vaziyatni o‗ylab ko‗rishni taklif etadi. 
Bunda muammoning o‗zi bir qiymatli emas, ko‗p variantli yechimga ega bo‗ladi. 
Keys o‗qituvchining akslantiruvchi faoliyat natijasidan iboratdir. Keys intellektual 
mahsulot sifatida o‗zining birinchi va ikkinchi manbalariga ega. 

---

Keyslarni shakllantirishning birinchi manbalari:
 
1.Ijtimoiy hayot o‗zining turli tumanligida keysning syujeti, muammosi va daliliy negizi 
sifatida chiqadi. 
2.Ta‘lim va tarbiyaning keys–uslubga birlashtirilgan maqsadi hamda vazifasini va ta‘lim 
va tarbiyaning boshqa uslublarini aniqlaydi.
3.Fan – bu akslantiruvchi majmua sifatida keysning uchinchi manbasidir.
Keyslarni shakllantirishning ikkinchi manbalari: 
 
1.
Badiiy va ochiq adabiyot. Badiiy va ochiq adabiyotlarning lavhalarini samarali 
foydalanish keyslarni nafaqat chiroyli qilish, balki uni qiziqarli, dinamik, yaxshi o‗zlashtiradigan 
qiladi. Ochiq adabiyotlar-ning lavhalari o‗quvchilarda qiziqish uyg‗otadi. Badiiy va ochiq ada-
biyotni foydalanish keysga madaniyatshunoslik vazifasini bog‗laydi, shaxsning axloqiy 
rivojlanishini rag‗batlantiradi.
2.
Mahalliy material. Dastur va kurslarda foydalaniladigan ko‗pgina keyslar mahalliy 
materiallar asosida shaklantirilishi mumkin. Bu holda ham keyslar faqat milliy tashkilotlarning 
tajribalarini yoritadi degan so‗z emas. Gap milliy bozorlarda mavjud u yoki bu ko‗rinishdagi 
kompaniyalar va mollar hamda xizmatlar ustida boryapti.
3.
Statistik materiallar, bozor holati haqidagi ma‘lumotlar, ijtimoiy-iqtisodiy tashkilotlarning 
xarakteristikalari va hokazo. Statistik materiallar yoki keys matnida, yoki ilovalarga 
joylashtiradilar.
4.
U yoki bu muammolarga bag‗ishlangan ilmiy maqolalar, monografiyalar va ilmiy 
hisobotlar tahlili. Fan asarlari keysga katta qat‘iylik va korrektlik beradi.
5.
Internet ashyolari. Bu manba o‗zining kengligi, egiluvchanligi va tezkorligi bilan ajrilib 
turadi. 
Keyslar uchun barcha manbalar insoniyat faoliyatining mahsulotini ifodalaydilar. Ularda 
odamlarning qiziqishi, ularning subyektivizimi, ba‘zan esa yolg‗on va adashishlar namoyon 
bo‗ladi. Lekin, keysning asosiy bilimida yolg‗on mutloq bo‗lishi mumkin emas. Eng asosiysisi, 
yolg‗on taqdim qilingan materiallar va adashishlar albatta keysning tahlil qilish jarayonida yo‗q 
qilinishi lozim. 
Keyslarni taqdim etish turlari: chop etilgan keys; multimediali keys; video keyslar.Keys 
hajmi: bir betdagi bir necha gapdan (G‗arbiy Yevropa keyslari) tortib ko‗plab betgacha (Amerika 
keyslari) bo‗lishi mumkin. 
Shuni esda tutish lozimki, katta keyslar kichik keyslarga qaraganda o‗kuvchilarda, ayniqsa 
dastlabki ishlash vaqtlarida ba‘zi qiyinchiliklar tug‗diradi.