2. Makroiqtisodiyot fanining tadqiqot usullari. “Resurslar- tovarlar va xizmatlar” hamda “daromadlar –xarajatlar”ning doiraviy oqimi modeli

5. O’zbekiston Respublikasida soliq siyosati va soliq islohotlarining asosiy yo’nalishlari.
O’zbekiston Respublikasida amalga oshirilayotgan soliq siyosati iqtisodiyotni modernizayiya qilish va texnik qayta qurollantirishda soliqlarning rolini oshirish, ularning rahbatlantiruvchi funksiyasini kuchaytirish, soliqlarni unifikatsiya qilish, iqtisodiyotga soliq yukini pasaytirish, soliq stavkalarini pasaytirish kabi yo’nalishlarda olib borilmoqda. Ushbu ma’ruzaning beshinchi savolida ko’rganimizdek sto’g’ridan-to’g’ri soliq stavkalarining pasaytirilishi, kichik biznes sub’yektlari uchun soddalashtirilgan soliq tizimining joriy etilishi iqtisodiyotga rag’batlantiruvchi ta’sir ko’rsaktmoqda.

Soliq islohotlari to’g’ridan to’g’ri soliqlarning stavkalarini kamaytirish, resurs to’lovlari va mulk solig’i bo’yicha tushumllarning davlat byudjetidagi ulushini oshirishga qaratilgan.

O’zbekiston Respublikasi Prezidentining bunday imtiyozlar ichki investorlarga ham berilishini ko’zda tutuvchi “Ishlab chiqarishni modernizatsiyalash, texnik va texnologik qayta jihozlashni rag’batlantirishga oid qo’shimcha chora-tadbirlari to’g’risida” gi Farmoni imzolanishi bilan iqtisodiyotga investitsiyalar jalb etishni rag’batlantirish mexanizmini takomillashtirshda yangi bosqich boshlandi. Ushbu farmondan ko’zda tutilgan maqsad “xo’jalik sub’yektlari tomonidan ishlab chiqarishni muntazam modernizatsiyalash, texnik va texnologik jihatdan qayta jihozlash, uni yuqori sifatli, raqobatbardosh, eksportga yo’naltirilgan mahsulot ishlab chiqarish imkonini beradigan ilg’or zamonaviy uskunalar bilan ta’minlashga mqaratilgan samarali rag’batlantirish tizimini yaratish...” dir.^*

Farmonda xo’jalik yurituvchi sub’yektlarga uch yil mobaynida ishlab chiqarini modernizatsiyalash, texnik va texnologik qayta jihozlashga, ushbu maqsadlar uchun berilgan kreditlarni qaytarishga, lizing ob’yekti qiymatini to’lashga yo’naltirilgan mablag’lar miqdorida, tegishli hisobot davri uchun hisoblangan amortizatsiya mablag’laridan foydalanish sharti bilan, foydadan olinadigan soliq bazasini kamaytirish huquqi berilishi ko’zda tutilgan. SHuningdek ishlab chiqarishga joriy etilgan yangi texnologik jihozlar besh yil muddatga mulk solig’idan ozod etildi. YAgona soliq to’laydigan ishlab chiqarish mikrofirmalari va kichik korxonalariga esa yagona soliq bazasinixarid qilingan yangi texnologik jihozning qiymatiga teng. Ammo soliqqa tortish bazasining 25 foizidan ko’p bo’lmagan miqdorga kamaytirish huquqi kiritildi.

Mazkur farmonda bojxona to’lovlari bo’yicha imtiyozlar ham belgilangan bo’lib, bu imtiyozlar O’zbekiston Respublikasi Iqtisodiyot vazirligi, Moliya vazirligi, Tashqi iqtisodiy aloqalar, investitsiyalar va savdo vazirligi, Davlat bojxona qo’mitasi tomonidan tasdiqlanadigan texnologik jihozlar ro’yxatiga muvofiq qo’llaniladi.

Xulosa qilib aytganda, respublikamizda amalga oshirilayotgan soliq siyosati, soliq mexanizmining investitsiyalar hajmini oshirishga, ularni ustuvor tarmoqlarga jalb etishga, tarkibini takomillashtirish, barqaror iqtisodiy o’sishni ta’minlash maqsadlariga tasirini yaxshilashga qaratilgan.