2 Боб На¢д пулсиз ¦исоб-китоблар ва нот¤ловлар муаммоси

21302000K00000410001

bunda:

1. 
   21302 - rezident banklarning vakillik hisobvarag’i.
   
2. 
   000 - valyuta kodi, bu 3 ta nol vakillik hisobvarag’ining «so’m» da yuritilishini bildiradi.
   
3. 
   K - nazorat kaliti
   
4. 
   00000410 - bankning unikal kodi. Parvina banki bo’limining Toshkent shahar kodi 00410 Lekin har bir hisob varakda unikal kod uchun 8 ta raqam ajratilgani sababli, bu kod nollar bilan to’ldiriladi.
   
5. 
   001 - ushbu bank hisob varag’ining tartib nomeri
   

Yuqorida ko’rsatilgan vakillik hisob varag’i hisob-kitob markazida yuritilib XKM uchun passiv hisob varaqlardir. Mablag’larning kelib tushishi va hisob varag’ qoldig’i hisob varaqining kredit qismida, mablag’larning kamayishi esa uning debet qismida aks ettiriladi. Barcha to’lovlar vakillik hisobvarag’i qoldigi chegarasida amalga oshiriladi.
Har bir bankning o’zi ham vakillik hisob varag’ini yuritadi. Bu hisob varaq bank balansining aktiv qismida yuritilib, bankning ichki vakillik hisobvarag’i deb nomlanadi. Ichki vakillik hisobvarag’i 10301 balans hisobvarag’ida yuritiladi. Tijorat bankining hisob-kitob markazida ochilgan vakillik hisobvarag’i tashki vakillik hisobvarag’i deb yuritildi. To’lovni amalga oshirish uchun asosiy mezon operatsion kunning boshida ichki va tashqi vakillik hisobvaraqalaridagi oborotlarning va qoldik mablag’larining bir-biriga mos kelishi hisoblanadi. To’lovning eng katta summasi cheklanmagan. Har kuni ertalab hisob markazi tamonidan berilgan tijorat banki hisobvarag’idan ko’chirmasi tijorat banki tomonidan tasdiqlangandan so’ng ushbu hisobvarak bo’yicha yangi kun operatsiyalari boshlanadi.
Shunday qilib, banklararo hisob-kitoblar hisob-kitob markazi orqali tashkil etiladi. Hisob-kitoblar markazi - bu O’zbekiston Respublikasi Markaziy banki xududiy bosh boshqarmalarining buxgalteriya hisobi, hisob va hisob-kitoblar boshqarmasining bo’limi bo’lib, uning funktsiyasiga banklarning vakillik hisob-kitob varaqlariga xizmat ko’rsatish va banklararo hisob-kitoblarning uzliksizligini ta’minlash kiradi.
Hisob-kitob markazlari ma’lumotlarini qabul qilish , nazorat va uzatishning avtomatlashgan tartibiga ega bo’lgan to’lov tizimining ishonchliligi va xafsizligini mustaxkamlash maqsadida tashkil etilgan edi. Hozirgi kunda bu markazlar elektron to’lovlar tizimi asosida banklararo hisob - kitoblarni olib bormoqdalar.