2-bob. Budjet tizimi budjetlarining mohiyati va mazmuni reja

Budjet tizimi budjetlari - Davlat budjeti, davlat maqsadli jamg’armalari budjetlari va budjet tashkilotlarining budjetdan tashqari jamg’armalaridan iborat.
Budjet tizimi barcha darajadagi budjetlar, davlat maqsadli jamg’armalari budjetlari va budjet tashkilotlarining budjetdan tashqari jamg’armalari yig’indisini, budjet tizimi budjetlarini tuzish va tashkil etish printsiplarini, ular o’rtasida budjet jarayoni mobaynida yuzaga keladigan o’zaro munosabatlarni o’zida ifodalaydi. Moliya yili uchun budjet tizimi budjetlarini shakllantirish, tuzish, ko’rib chiqish, qabul qilish, tasdiqlash va ijro etish O’zbekiston Respublikasining milliy valyutasi - so’mda amalga oshiriladi.
Oksford lug'atida keltirilishicha, budjet - ma'lum davr uchun daromad va xarajatni hisoblash degan ma'noni anglatadi: Moliya Vaziri tomonidanyillik daromad va xarajatlarni muntazam baholash ya'ni oldinga qo'yilgan maqsadga muvofiq kerakli pul mablag'ini anglatadi. Merrayam-Vebster lug'atiga ko'ra, Budjet qanday qilib sarflanishi rejalashtirilganligiga bog'liq holda sarflanishga qodir bo'lgan pul mablag'i miqdoridir ya'ni, pul miqdorini qancha sarflanishi mumkinligini va kelajakda qancha sarflanishidir. Bu hukumat tomonidan belgilangan davr ichida qancha sarflanishi rejalashtirilganligi va xarajatlar uchun qancha to'lanishi haqidagi rasmiy ma'lumot. Rene Stourmning fikriga ko'ra: “budjet - davlatning yillik tushumi va xarajatlarini prognoz qiladi va tasdiqlaydi ”[⁸

2. 
   Budjet tizimi budjetlarining tamoyillari
   

Budjet tizimining yagonaligi printsipi - budjet hujjatlari va budjet hisobotlarining shakllari, budjet tasnifi yagona bo’lishi hamda budjet tizimi budjetlarining daromadlari va xarajatlarini shakllantirish hamda ijro etish, budjet hisobini yuritish va budjet hisobotini tuzishning yagona tartibini nazarda tutishi lozim.
Budjet tizimining O’zbekiston Respublikasi ma'muriy-hududiy tuzilishiga muvofiqligi printsipi - budjet tizimi O’zbekiston Respublikasining ma’muriy- hududiy tuzilishiga muvofiq bo’lishi lozim.