2 – mavzu: Oʻlvhash tushunchasi. OʻLchash obyektlari reja

Mos keluvchanligi – bir xil sharoitlardagi o‘lchashlar natijalarini bir – biriga 

yaqinligini  bildiruvchi  sifat  mezoni.  Odatda,  o‘lchashlarning  mos  keluvchanligi 

tasodifiy xatoliklarning ta’sirini ifodalaydi. 

Qaytaruvchanlik  –  ushbu  mezon  har  xil  sharoitlarda  (turli  vaqtda,  har  xil 

joylarda, turli usullarda va vositalarda) bajarilgan o‘lchashlarning natijalarini bir – 

biriga yaqinligini bildiradi. 

 

2.3. Metrologiyaning asosiy aksiomalari va postulatlari 

Metrologiyada  ham  boshqa  fanlardagi  kabi  aksiomalar  mavjud.  Shulardan 

uchtasi - eng asosiy va umumiylarini kо‘rib chiqamiz. Ushbu aksiomalar har qanday 

о‘lchashlar  uchun  xos  bо‘lib,  о‘lchashlarning  barchasida  shu  aksiomalarning 

uygʻunlashganini kо‘rishimiz mumkin: 

 

 

Dastlab  "aprior  ma’lumot"  degan  tushunchaga  izoh  berib  o‘tamiz.  Aprior 

sо‘zi lotincha so‘zdan olingan bo‘lib, “a rriori - oldin keluvchi, dastlabki”  ma’nosini 

bildirib,  boshlangʻich,  muayyan  voqea,  voqelik  yoki  tajribagacha  bо‘lgan 

ma’lumotlar, bilimlar majmuini anglatadi. Bu sо‘z bilan ketma-ket keluvchi yana bir 

tushuncha  bor  -  aposteriori,  (a  rosteriri),  ya’ni  keyingi,  orqadagi,  tugallanuvchi 

degan  ma’nolarni  bildiradi.  Bu  sо‘zlarni  fanga  ilk  bor  qadimgi  grek  faylasuflari 

kiritganlar.  Ularning  talqinicha,  har  bir  inson  anglaydigan  ilm,  ma’lumot  yoki 

axborot muayyan bir tajribadan, voqelikdan yoki amal (saboq olish, yodlash, о‘qish