2- ma’ruza dunyo tillarning geneologik va morfologik tasnifi; tilshunoslikning bo`limlari reja



Download 493,19 Kb.
Pdf ko'rish
bet4/10
Sana15.04.2022
Hajmi493,19 Kb.
#552958
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10
Bog'liq
2-mavzu (2)

O‘lik tillar:
o„rxun, pecheneg, qipchoq, 
 
xazar, qadimgi uyg„ur, bulg„or, 
chig„atoy. 
Mashhur turkolog olim N.A.Baskakov turkiy tillar oilasiga kiruvchi tillarni 
uchta tarmoqqa ajratadi:
5
 
A. G‘arbiy xun tarmog‘i: 
I. Bulg‘or guruhi:
 
1. Tirik til:
chuvash tili. 
2. O„lik tillar:
bulg„or, xazar tili. 
II. Og‘iz guruhi:
 
1. Og‘iz-turkman guruhchasi: 
Tirik tillar:
turkman tili, 
truxman tili.
O„lik til:
o„g„iz tili (X-XI asrlarda qo„llangan); 
2. O‘g‘iz-bulg‘or 
guruhchasi:
tirik til: 
gagauz tili;
o„lik tillar:
pecheneg tili, uz tili.
3. O‘g‘uz saljuq 
guruhchasi: 
tirik tillar:
usmonli turk tili, ozarbayjon tili.
O„lik tillar:
saljuq tili, 
eski usmonli turk tili.
 
III. Qipchoq guruhi:

1. Qipchoq-bulg‘or guruhchasi:

1) tirik tillar:
tatar, 
boshqird;
 o„lik til:
g„arbiy oltin o„rda tili; 
2. Qipchoq-o‘g‘uz guruhchasi:

1) tirik 
tillar: 
qoraim, qumiq; 
o„lik til:
kuman. 
3. Qipchoq-no‘goy guruhchasi:

no„g„oy, 


oraxoniylardan keyingi davr tili.
2. Qarluq-xorazm guruhchasi:
tirik:
 
o„zbеk, 
uyg„ur;
o„lik:
qorluq-xorazm, eski o„zbek tili.
5
М.Ирисқулов. Тилшуносликка кириш. “Ўқитувчи” нашриёти, -Т,: 1992, 177-бет . 


B. Sharqiy xun tarmog‘i. 1. Uyg‘ur guruhi:
1) uyg‘ur-tukyu guruhchasi:
 
tuva, karagas. 
2) yoqut guruhchasi:
 
yoqut tili, dolgan tili. 
3) xakas guruhchasi:
 
xakas, qamashi,
 
kyuerin, shor, tuba, sariq uyg„ur tillari.

2. Qirg‘iz-qipchoq guruhi:
 
qirg„iz, oltoy tillari.
Bu tasnif batafsilligi bilan ajralib turadi.
III. Fin-ugor tillar oilasi.
fin guruhi
:
fin, eston, karеl, vepss, ijor, komi-
ziryan, komi-pеrmyak, udmurt, mariy, mordva tillari; 
ugor guruhi
: vеngеr, mansiy, 
xantiy tillari) mansubdir. 
IV. Som-xom tillar oilasi.
som guruhi
: arab, amxar, xarari, tigre, tigrinnya, 
gurage, oysor, ivrit tillari; 
qushit guruhi
: galla, agau, somali, saho, bеja, sidamo 
tillari; 
bеrbеr
 
guruhi
:
tuareg, kobil, shilx, rif, shaviya, tamazist tillari; 
chad-xom 
guruhi
:
xuasa, ngizim, kotoko, angas, karеkarе, sura, muzgu, mubi, sokoro tillari; 
arab guruhi
:
qadimgi arab. 
V. Kavkaz oilasi.
g‘arbiy guruh:
abxaz, abazin, adigеy, kabardin, ibix tillari; 
nax guruhi
: chеchеn, ingush, batsbiy tillari; 
dog‘iston guruhi
:
avar, darg„in, 
lеzgin, lak, karatin, gunzib tillari; 
janubiy guruh
(mеgrеl, chan, gruzin, kartaliy, 
svan, guriy.
VI. Xitoy-tibеt oilasi.
tay-xitoy
 
guruhi:
xitoy, dungan, tay, laos, chjuan, 
vеtnam tillari; 

Download 493,19 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish