1Mavzu: Reanimatsiya va intensiv terapiya haqida tushuncha. Terminal holatlar. Elementar ópka – yurak reanimatsiyası

Klinikasi.

Shikastlanish shoki ikki bosqichda kechadi:

Erektil bosqich (qo‘zg‘alish bosqichi) – shikastlangan ondayoq rivojlanadi. Bunda asab sistemasining qo‘zg‘alishi tufayli bemorda harakat qo‘zg‘alishi kuchayadi, es-hushi joyida faqat og‘riqdan shikoyat qiladi, yordam so‘raydi, o‘rnidan turib ketadi va o‘z ahvolining og‘irligiga ahamiyat bermaydi. Teri va yuzi qizaradi, ter bilan qoplanadi, puls tezlashadi. Arterial qon bosim normada yoki biroz ko‘tariladi, nafas olishi tezlashadi. Agar zararli omillar davom etaversa, ikkinchi bosqichga o‘tishi mumkin.


Torpid (tormozlanish) bosqichi – bu bosqichda asab, yurak, o‘pka, jigar, buyraklarning faoliyati pasayib ketadi. Qonda yig‘iladigan zaharli moddalar tomirlar va kapillarlarni falajlaydi. Bemor ahvoli keskin og‘irlashadi. Es-hushi saqlangan bo‘lsa ham, ruhiyati qorong‘ilashgan, terisi oqargan, sovuq yopishqoq ter bilan qoplanadi. Puls ipsimon tezlashib, arterial qon bosim tushib ketadi, a’zolarga qon kelishi kamayadi. Kislorod tanqisligi kuchayadi, bu esa asab hujayralarining juda tez o‘lishiga olib keladi. Nafas olish pasayadi, yurak tonlari tez va bo‘g‘iq bo‘ladi. Buyrak faoliyati buzilib, anuriya rivojlanadi. Shuning uchun ham shok holatida reanimatsiya tadbirlari barvaqt va zudlik bilan o‘tkazilishi kerak.
Shokning klinik kechishi og‘irligiga ko‘ra uch darajaga bo‘linadi.


1 – yengil darajasi: umumiy ahvoli qoniqarli, es-hushi saqlangan, pulsi 90–100 marta uradi, A/B 100–90 mm simob ustunida.


2 – o‘rtacha og‘irlik darajasi: bemorning es-hushi qorong‘i­ lashgan,­ pulsi 1 daqiqada 110–130 marta uradi, nafas olish daqiqasiga 26 marta va yuzaki uradi. Terilar oqargan, sovuq ter bosgan, reflekslar so‘na boshlagan.


3 – og‘ir darajasi: ahvoli og‘ir, esi kirarli-chiqarli, atrofga befarq qaraydi. Terisi yopishqoq ter bilan qoplangan, lablar, burun, barmoq uchlari ko‘kimtir tusda. Puls ipsimon, 1 daqiqada 140–160 marta uradi. A/B 60 mm simob ustunidan tushib ketadi.

Nafas yuzaki va tez. Bemor o‘ziga bog‘liq bo‘lmagan holda siydik va najas ajratishi mumkin.