19-tema. Pasterellozni laboratoriya diagnostikası. Shınıǵıwdıń maqseti

1. Mikroskopiya. Patmaterialdan tamǵalı surtpeler tayınlanib Gram usılında bo'yaladi. Saramas qozǵawtıwshısı spora, kapsula payda etmeydi, háreketsiz, grammusbat, bir, eki yaki top-top bolıp jaylasqan tayaqchasimon bakteriyalar bolıp tabıladı. 0'lchami 0, 2—0, 3 x 0, 5—1, 5 mkm. Birpara ádebiyatlarda berilgen maǵlıwmatlarda uzınlıǵı 2—2, 5 mkm ge shekem (96 -súwret). Zálellangan júrek qaqpaqlarınan tayarlanǵan surtpede uzın sabaqlar formasında jaylasadı (97-súwret). Fluoressentli sarısuwlar menen da boyaw múmkin. Lyuminissentli mikroskopiyada saramas qozǵawtıwshısı intensivligi úsh nıshannan (+++) kem bolmaǵan arnawlı nurlanıw payda etedi.
2. Bakteriologiya. Patologikalıq materialdan GPB, GPA, GPJ lar ga egiledi. Ekmalar 37°C de 18—24 saat termostatda o'stiriladi, ósiw bolmasa, taǵı 24 saatqa qaldıriladi. E. rhusopathiae aerob, mikroaerofil (5—10% C 02 de jaqsı ósedi).
GPB de ortalıq jeńilgine ılaylılanadı. 48—72 saattan keyin tinib, probirka tubida shókpe payda boladı (99 -a súwret). Qaǵıp kórgende názik bult yamasa «soch órimi» formasında kóteriledi.
GPA de saramas qozǵawtıwshısı mayda, ashıq, shıqsı mon koloniyalar payda etedi (5-forması ). L-formada — iri, yuzasi tegis emes, shetleri o'simtali koloniyalar — (kesellik surunka- li ótkende) payda boladı. Geyde aralıq koloniyalar da ónim boladı (96, 97, 98-súwret).
GPJ ga tik egilgende onı suyultirmaydi, bir neshe kúnden keyin «yumaloq sım sabınlaǵısh» formasında ósedi (99 -b súwret).
Bioximiyalıq qásiyetleri — saramas qozǵawtıwshısı vodorod sulfid ajratadı, katalaza payda etmeydi. Glukoza, laktoza, galaktozalarni bóleklab kislota, gaz payda etedi, saxaroza, mannit, salisinni bóleklamaydi.
Serologik parıqlaw. Buyım aynekshesında tamshılı usılda 1:50 koefficientte saramas sarısuwı menen AR qo'yladi. Bir sutkalı GPA de ósińki kultura ishltiladi. Eger saramas qozǵawtıwshısı bo’lsa tıǵız, mayda, donador agglutinat payda boladı.
3. Biosinov. Kepter hám aq tıshqanlarda qóyıladı. Kepter- lar tósine 0, 2—0, 3 ml dozada, 16—18 g li aq tıshqanlar terisi astına 0, 1—0, 2 ml dozada patmaterial suspenziyasi yamasa GPA de o'stirilgan 1—2 sutkalı kultura suspenziyasi jiberiledi. Unamlı nátiyjede zálellantirilgan kepterler 3—6 sutka, aq tıshqanlar 2—4 sutkadan keyin o'ladi. Biosinov 7 kún gúzetiledi.