18. 4-§. Organizm to ‘qimalarining to ‘la qarshiligi (impedansi). Reografiyaning fizik asoslari

* 
Bu sxem a to ‘rt qutbli hisoblanadi. Elektr va radiotexnikada ikkita kirish va ikkita
chiqish klemm alariga ega har qanday elektr zanjiri to ‘rt qutbli deb ataladi (m asalan,
kuchaytirgich, transform ator vah.k.). Passiv deb shunday to'rtqutblikka aytiladiki, unda
o ‘tuvchi signalga ta’sir etuvchi energiya m anbai b o‘lmaydi. Shunday qilib, berilgan sxema
passiv to ‘rt qutblidir.
r .u i
T
18.17- rasm.

---

0 ‘n to‘qqizinchi bob
TOK VA ELEKTROMAGNIT MAYDONLAR TA’SIRIDA
TO‘QIMALARDA KECHADIGAN FIZIK JARAYONLAR
B archa moddalar m olekulalardan ibora t, ularning har biri
zaryadlar sistem asini tashkil etadi. Shuning uchun jism larning
holati ulardan oqib o ‘tuvchi to k k a va ele k tr om a g n it m aydon
ta’siriga bevosita bog‘Iiq. Biologik jism larning elektr xossalari esa
jonsiz obyektlarning xo s sa lar ig a qarag anda ancha m u rakkab,
chunki organizm fazo da o ‘zgaruvchan k o n se n tra tsiy a li ion la r
to‘p!amidir.
Toklar va elektromagnit maydonlarning organizmga ta’sirining
birlamchi inexanizmi — fizik mexanizm bo‘lgani uchun bu bobda
uni tibbiy davolash uslublariga qoMlash ko‘rib chiqiladi.
19.1-§. ORGANIZM TO‘QIMALARIGA DOIMIY TOKNING BIRLAMCHI
TA‘SIRI. GALVANIZA ISIYA. DORIVOR MODDALARNING
ELEKTROFOREZI
O dam organizmining aksariyat qismi biologik suyuqliklardan tashkil topgan.
U larda har xil almashish jarayonlarida ishtirok etuvchi ionlar mavjud.
Elektr maydoni ta ’sirida ionlar turli tezlik bilan harakatlanadi va hujayra
membranalari yonida to'planib, qutblanuvchi maydon deb ataluvchi qarshi elektr
m aydonini hosil qiladi. Shunday qilib, doimiy tokning birlamchi ta ’siri io nlar
h a ra k a tig a , ularning to ‘q im ala rn in g tu rli e le m e n tla rid a a jra lish i va
konsentratsiyasining o‘zgarishiga bog'liq.
D oim iy toknin g organiz mga ta ’siri to k kuchig a b og‘liq, shuning uchun
to‘qimalarning va birinchi navbatda terming elektr qarshiligi ju da m uhimdir.
N am lik teri qarshiligini ancha kamaytiradi, bu hoi hatto kichik kuchlanishlarda
ham organizm orqali ancha katta tok o‘tishini yuzaga keltirishi mum kin.
60-80 Fkuchlanishdagi uzluksiz doimiy tokdan fizioterapiyanmg davolash
uslubi