17 мавзу Қўшимча маърузалар (мустақил тайёрланишда ёрдам учун)

Қишлоқ хўжалик фитопатологияси Сабзавот экинларининг касалликлари

• ПИЁЗНИНГ
• (АСПЕРГИЛЛЁЗ)
• ҚОРА
• ЧИРИШИ

Қишлоқ хўжалик фитопатологияси Сабзавот экинларининг касалликлари

• ПИЁЗНИНГ ҚОРА ЧИРИШИ
• Касалликни сапротроф (кучсиз паразит) Aspergillus niger замбуруғи қўзғатади.
• Пиёз, саримсоқ, сабзи, лавлаги, помидор ва бошқа экинларнинг мевалари омборхоналарда юқори ҳарорат ва намлик мавжудлигида зарарланади. Пиёзбош юмшайди, сўнгра пўстлоғи қурийди, баъзан мумиёлашади, пўстининг устида замбуруғ мицелийси ва спораларидан иборат бўлган қора кукун қатлами ривожланади. Споралар омборхонага тарқалиб кетади ва узоқ вақтгача сақланади.
• Омборхонага қўйишдан олдин яхшилаб қуритилган пиёзбошлар қуруқ ва паст ҳароратда сақланса зарарланмайди ёки кам зарарланади ва касаллик секин ривожланади. Оқ пиёз навлари кўпроқ, пўстлоғи рангли навлари камроқ зарарланади.
• Аспергиллёз Ўзбекистонда ҳам кенг тарқалган.
• Қўзғатувчининг белгилари. Конидиофоралар тўғри, тик, силлиқ, рангсиз ёки қўнғир, тепага қараб, эни катталашиб, устида шиш, унинг устида 2 ярусли стеригмалар ва стеригмалар устида конидиялар занжирчалари ҳосил қилади. Конидиялар шар шаклли, диаметри 2,5-5 мкм, қўнғир рангли, усти жуда кўп, майда тиканчалар билан қопланган.

Қишлоқ хўжалик фитопатологияси Сабзавот экинларининг касалликлари

• ПИЁЗНИНГ
• ЯШИЛ, ЁКИ МОВИЙ МОҒОРИ
• (ПЕНИЦИЛЛЁЗ)

Қишлоқ хўжалик фитопатологияси Сабзавот экинларининг касалликлари

• ПИЁЗНИНГ ЯШИЛ, ЁКИ МОВИЙ МОҒОРИ
• Касалликни сапротроф (кучсиз паразит) Penicillium expansum замбуруғи қўзғатади.
• Одатда саримсоқни, баъзан пиёзни, асосан совутилмайдиган омборхоналарда сақлашга қўйгандан сўнг 2-3 ой ичида зарарлайди. Уларнинг пўстида ёки тагида доғлар пайдо бўлади ва уларда мицелий ва конидиялардан иборат бўлган олдин оқиш, кейин яшил ёки мовий-яшил тус олувчи моғор ривожланади, пиёзбошлар ва саримсоқ бўлакларининг ичига ҳам ўтади, улар буришиб, ичи бўш, пўк бўлиб қолади. Касаллик совуқ еган, жароҳатланган ёки юқори ҳароратда сақланган пиёз ва саримсоқда учрайди, саримсоқда энг кенг тарқалган касаллик ҳисобланади. Совуқда қолган ва ҳар хил механик жароҳатлар олган саримсоқ осон зарарланади. Пиёз ва саримсоқни совуқ усулда (–3... +1оС ҳароратда) сақлаш касаллик пайдо бўлишининг олдини олади.
• Қўзғатувчининг белгилари. Конидиофоралар панжа шаклли, ўлчами 150-700х3-3,5 мкм. Конидиялар занжирчаларда, эллипсоид ёки шар шаклли, кўп бўлганида тўқ-сариқ-яшил тусли, диаметри 3-3,5 мкм.