17 §. Вақтни ўлчаш


 § Биринчи экваториал координаталар системасидан иккинчи



Download 394,15 Kb.
Pdf ko'rish
bet12/13
Sana06.04.2022
Hajmi394,15 Kb.
#531805
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   13
Bog'liq
3-МАВЗУ

34 § Биринчи экваториал координаталар системасидан иккинчи 
экваториал координаталар системасига ўтиш ва унинг аксинча ҳоли 
Айтайлик, бизга М ёритгичнинг t ва δ координаталари берилган бўлсин. 
Ёритгичнинг 
соат 
бурчаги 
ўзгарувчан 
катталик 
бўлганидан, 
координаталарнинг қайси вақтда эканлигини билиш керак. Ундан ташқари 
вақт: юлдуз, қуёш ва пояс вақтилиги ҳам аниқ бўлиши керак.
Айтайлик координаталар юлдуз вақти S моментида берилган дейлик.
Унда S = t + 

. Берилган S ва t қийматлар учун ёритгичнинг тўғри чиқиши 

= S – t 
(16) 
Бу формула экваториал координаталар системасининг биринчисидан 
иккинчисига ўтиш формуласидир. Ёритгичнинг иккинчи координатаси δ ҳар 
иккала системада ҳам бир хилдир. 
Агар вақт моменти, ўртача қуёш ёки пояс вақтида берилган бўлса, у 
ҳолда биз бу вақтларни юлдуз вақтига ўтказишимиз шартдир.
 
35 §. Иккинчи экваториал координаталар системасидан эклиптикал 
координаталар системасига ўтиш ва унинг аксинча ҳоли 


Агар ёритгичнинг иккинчи экваториал координаталар системасида 

ва 
δ координаталари берилган бўлса-да, 

ва 

эклиптикал координаталарини 
топиш талаб қилинсин. Ёритгич М учун иккинчи астрономик бурчак ҳосил 
қиламиз (20-расм). 
20-расм. Иккинчи астрономик учбурчакнинг алоҳида кўриниши 
Сферик учбурчакнинг ПМ томонига косинуслар теоремасининг 
қўллайлик:
Cos(90-

)=Cos

 Cos(90-δ)+Sin

 Sin (90- δ)
*
Cos (90+


ёки
 
Sin 

=Cos

 Sin δ -Sin

 Cos δ Sin


(17)
 
δ,

ва 

қийматлар маълум бўлгани учун (17) формула ёрдамида М 
ёритгичнинг кенглиги 

ни топиш мумкин.
Сферик учбурчакнинг ПМ ва РМ томонларига синуслар теоремасини 
қўллайлик. 
)
90
(
)
90
(
)
90
(
)
90
(
0
0
0
0









Sin
Sin
Sin
Sin
, ёки 
Cos 








2
1
Sin
Cos
Cos
Cos
Соs
Cos


(18) 



ва 

берилганни (17) дан топилади, демак ёритгичнинг узоқлиги 

ни (18) формула ёрдамида аниқланади. (17) ва (18) формулалар ёрдамида 
иккинчи экваториал координаталар системасидан эклиптик координаталар 
системасига ўтилади.
Қуйида тескари ҳолатни кўрайлик: бизга ёритгичнинг эклиптикал 
координаталари 

ва 

берилган бўлсин; экваториал координаталари 

ва 

ни 


топиш талаб қилинсин. У ҳолда сферик учбурчакнинг РМ томонига 
косинуслар теоремасини қўллаймиз: 
Cos (90
о
-δ)=Cosε Cos (90
о
-

)+Sinε Sin(90
о
-

) Cos (90
о
-

)
ёки 
 
Sin δ =Cosε Sin

+Sinε Cos 

 Sin 


(19) 



ва ε лар маълум бўлгани учун (19) формула ёрдамида ёритгичнинг 
оғиши 

ни топиш мумкин. 
Сферик учбурчакнинг РМ ва ПМ томонларига синуслар теоримасини 
қўллаб
)
90
(
)
90
(
)
90
(
)
90
(










Download 394,15 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   13




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish