20
10
XORIJIY TILNI O‘QITISHDA OG‘ZAKI NUTQNI O‘RGATISH USULI
Xudoyorova Munis Norboyevna
Nurota tumani 6-umumiy o‘rta ta’lim maktabi
Ingliz tili fani o‘qituvchisi
telefon: +998997537681
Annotatsiya:
Maqolada..xorijiy.tilni.o‘qitishda.og‘zaki.nutqni.o‘rganish..usuli..va.jahon.
chet.tilini.o‘qitish.metodikasida.o‘chmas.iz.qoldirgan..olim..haqida...gap.boradi..
Kalit so‘zlar:
.Metodika,.Let’s.speak.English.va.Dialogues.,Interfaol,.Additional.text.for.
reading
Hozirgi.davr.talabi.bo‘yicha.xorijiy.tillarni.o‘qitishda.turli.xil.metodlardan.foydalanish.
mumkin..Metodika.so‘zi.yunoncha.,,metod’’.so‘zidan.olingan.bo‘lib,.,,.yo‘l’’,.,,usul’’.degan.
ma’noni.beradi..Ulkan.ingliz.metodisti.H.Palmer.ingliz.tilini.chet.til.sifatida.o‘rgatish.bilan.
uzoq. muddat. shug‘ullangan.. Bu. olim. yuksak. ilmiy. mahorat. bilan. yozgan. nasriy. asarlari,.
darslik.va.qo‘llanmalari.jahon.chet.tilini.o‘qitish.metodikasida.o‘chmas.iz.qoldirgan..Og‘zaki.
metod. atamasi. H.. Palmer. nomi. bilan. bog‘liq.. Og‘zaki. nutqni. egallash. uchun. H.. Palmer.
quyidagilarni.tavsiya.etadi:
1.. Til.qiyinchiliklarini.tasnif.etish.
2.. Og‘zaki.nutqni.2.yo‘nalishda.o‘rgatish:.tinglab.tushunish.va.gapirish.
3.. Passiv.til.boyligini.shakllantirish,.so‘ngra.uni.reproduktiv.nutqda.faol.qo‘llash.
4.. So‘zlarning. ma’nosini. ochishda. ko‘rgazmalilik,. tarjima. chet. tilida. izohlash,. matn.
mazmunidan.foydalanish.
5.. Nutqiy.parchalarni.yodlab.o‘zlashtirish.
6.. So‘zlarni.muayyan.mezonlarga.binoan.tanlash.
7.. Mavzularga.oid.matnlarni.tanlash,.lug‘at.tuzish.va.o‘qitish.turlarini.aniqlash..
Til.o‘rgatish.uchun.oddiy.adabiy.nasr.va.so‘zlashuv.nutqi.tavsiya.qiladi..Jonli.so‘zlashuv.
nutqidan.boshlab,.keyin.o‘qishga.o‘tiladi.
Og‘zaki nutqni o‘stirish uchun Let’s speak English va Dialogues
sarlavhalari ostida
mikrodialoglar,
mashqlar, mustaqil ish uchun turli ishbilarmonlik o‘yinlaridan
foydalanish
mumkin.. O‘qituvchi. tomonidan. bunday. ishlarga. katta. ahamiyat. berilgan.. Chunki. bunday.
vazifalar. talabaning. og‘zaki. nutqini. o‘stirish. uchun. muhim. omil. hisoblanadi.. Interfaol.
metodlarning yana bir foydali tomonlaridan biri bu ingliz tilidagi
ashulalarni musiqa bilan
aytishdir.. Ular. o‘quvchilarga. yaxshi. kayfiyat. bag‘ishlab. charchoqni. yo‘qotadi. va. yangi.
material. qabul. qilish. faoliyatini. tezlashtiradi.. Metodlardan. yana. biri. Additional. text. for.
reading.bo‘limini.qo‘llash.yaxshi.hisoblanadi..Unga.fanning.turli.sohalariga.tegishli.ilmiy-
ommabop.matnlar.kiradi..Matnlar.asosan.unchalik.qiyin.emas.va.talabalar.ularni.mustaqil.
bajara. oladilar.. So‘ngra. darsning. oxirida. noto‘g‘ri. fe’llar. ro‘yxati. va. inglizcha-. o‘zbekcha.
lug‘at. ilova. tarzida. berilgan. bo‘ladi.. Fanning. mashqlarni. bajarayotganda. o‘qituvchi.
talabaning u yoki bu tovushni to‘g‘ri talaffuz etishga va uni
ona tili bilan qiyoslashga
o‘rgatadi.. Qoidaga. muvofiq. tovushlarni. dars. paytida. hamma. birgalikda. bo‘lib. qaytarish.
bilan. mustahkamlaydilar.. O‘qituvchi. talaba. bilan. yakkama. yakka. ishlah. jarayonida. uning.
xatolarini. ko‘rsatadi. va. talaffuzni. to‘g‘rlashga. yordam. beradi,. keyingi. darsda. ham. xuddi.
shu. tovushlarni. qaytaradilar.. O‘qituvchidan. keyin. talabalar. birgalikda. mashq. qiladilar,.
o‘qituvchining.ingliz.tili.tovushlari.talaffuzi.haqidagi.savollariga.javob.beradialar..Matn.va.
dialogga.oid.mashqlarni.o‘qituvchi.rahbarligida.bajaradilar..
Foydalanilgan.adabiyotlar.ro‘yxati:
1..Umumta’lim.fanlar.METODIKASI.ilmiy.metodik.jurnal.2013-yil
2..www.ziyonet.uz