15-mavzu. Boshqaruvda motivatsiya va nazorat. Reja: Motivlashtirish tushunchasi, mazmuni va mohiyati. Ehtiyojlar va ularning turlari

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
53-chizma. O’z-o’zini mukammalashtirishni motivlashtirish modeli.
2.Ish orqali motivlashtirish
: xodimga uni qoniqtiradigan ishni bersangiz bas, ijro etish sifati 
yuqori bo’ladi. 
3.Menejerlar bilan doimiy aloqada bo’lish
strategiyasi: bo’ysunuvchilar bilan birga 
maqsadni aniqlab olish, unga ijobiy aks aloqaga imkon berish, hattoki u to’g’ri yoki noto’g’ri, 
yoxud yanglishgan hollarda ham. Bu motivlashtirish modeli rahbar bilan xodim o’rtasidagi 
munosabatni tahlil qilish va unga ustuvorlik berishga asoslanadi. 
54-chizma. Motivatsiya va demotivatsiya unsurlarining salmog’i.
 
Motivlashtirishning quyidagi usullari qo’llaniladi: 
• pulni rag’batlantirish va mukofotlash sifatida ishlatish; 
• jazolash; 
Ichki omillar:
• o’z-o’zini mukammallashtirish 
• javobgarlik 
• qluqlar 
• tan olinish 
• ishga berilib ishlash 
Tashqi omillar:
• mukofotlash 
• jazolash 
Ishdan 
qoniqish 
Ijro sifati 
Tan olinishi 
Ijobiy natija 
Aniq maqsad 
O’quvli, bilimli rahbar 
Ish haqi 
Mustaqillik 
Мустақиллик 
Yaxshi jamoa 
Axborotga ega bo’lishlik 
Boshqalar 
Vazifaning aniq qo’yilishi 
Demotivatsiya (-) 
10 
20 
30 
40 
50 
(%) 
60 
50 40 
30 
20 
10 
(%) 
Тanқid, тan olmaсlik 
Noshud rahbar 
Axborotga ega bo’lmaslik 
Ish bilan ortiqcha yoki kam yuklangan 
Ishdagi omadsizlik 
Noaniq maqsad, funktsiyalar 
Бошқалар 
Boshqalar 
Motivatsiya (+) 

---

• raqobatni kuchaytirish; 
• ish orqali motivlashtirish; 
• yutuqni tan olish va taqdirlash; 
• xodimlarni o’qitish va yuksaltirish; 
• salbiy ta’sirni cheklash va me’yorlash; 
• guruh mehnatini mukofatlash va rag’batlantirish; 
• xodimlarni boshqarish ishlariga jalb etish va h.k. 
Qayd qilingan usullar mohiyatida turlichadir. Buni yuqoridagi 54-chizmadan ko’rishimiz 
mumkin.