15- mavzu: polimerlar kimyosi reja

qilinadi, so’ngpa bu makroradikattarga ikkinchi xil monomer ta'sir ettirib blok sopolimer 
olinadi;
d) makromolekulalarning uchlaridagi funksional gruppalari turlicha bo’lgan ikki xil polimer 
makromolekulalarini o’zaro kondensatlanish reaksiyasiga kirltish bilan ham chiziqsimon blok 
sopotimer hosil qilinadi. 
Polimerlarning ayrim namoyandalari 
Polipropilen
propiienni polimerlash yo’li bilan olinadi. 
Polipropilen, past bosim ostida olingan polietilen kabi rangsiz va qattiq bo’lib, o’zining mexanik 
xossalari jihatidan polietitendan yuqori turadi. 
Poliizobutilen 
izobutilenni 
turli 
sharoitlarda 
polimerlab 
olinadi.Poliizobutilen 
kauchuksimon polimer bo’lib, u turli mamlakat-larda 
oppanol, vistaneks, polibuten 
deb ham 
yuritiladi. Uni cho’zganda o’zining boshiang’ich uzunligiga nisbatan 15 martagacha uzayadi. 
Poliizobutilen atmosfera, kislorod va ozon ta'siriga barqaror polimerdir. Konsentrlangan mineral 
kislotalar va ishqorlarning eritmalari ham unga ta'sir etmaydi. o’zining bu xossalari jihatidan 
poliizobutilen boshqa polimerlardan afzal turadi. 
Polivinilxlorid 
vinilxloridni polimerlash natijasida olinadi. 
- CH
2
-CH-CI 
U oq yoki sarg’ish qattiq polimer bo’lib, kristallana olmaydi. U alanga ta'sirida suyuqlanmaydi 
va yonmaydi, balki parchalanadi. 
Polivinil spirt 
mustahkamligi, kislota va ishqorlar ta'siriga chidamliligi, turli bakteriya va 
mikroblar ta'sirida parchalanmasligi tufayli, sanoatning ko’p tarmoqlarida keng ko’lamda 
ishlatilmoqda. Hozir undan sintetik tolalar olinmoqda.
Teflon (politetroftor etiien) 
juda yaxshi dielektrik bo’lib, uning bu xossasi yuqori, turli 
kimyoviy birikmalar (kislota, ishqor, oksidlovchilar va hatto vodorod-ftorid), yuqori chastotali 
tok ta'sirida ishlatiladigan turli izolyatorlar tayyorlash imkoniyatini beradi. Uning suvda 
bo’kmasligi va ho’llanmasligi kabel sanoatidagi ahamiyatini yanada orttiradi. 
Teflondan kimyo sanoatida turli asboblar (stanok, reaktor, kran, membrana, nasos va hokazolar), 
elastik naylar, turli diametrdagi trubalar yasaladi. Bu asboblar har qanday sharoitda ham 
buzilmaydi va shaklini o’zgartirmaydi. 

---