15- ma’ruza Transport vositasining texnik ekspluatatsiyasi monitoringi (4 soat) Maqsad

Variant 3. GSM-terminalni transport vositasi CAN-shinasiga ulash. CAN-shina avtomobillarda bort kompyuteri va “intellektual” datchiklarning, ijrochi mexanizmlarning, diagnostik uskunalarning o‘zaro faoliyat yuritishi uchun ishlatiladi. Ko‘pgina yuk mashinalari va avtobuslarni ishlab chiqaruvchi Yevropa korxonalari (MAN, Scania, Mercedes Benz, Volvo, DAF) J1939 CAN FMS standartini qo‘llab-quvvatlaydi, unga ko‘ra avtomobilning eng muhim parametrlari CAN-shina orqali yagona formatta uzatiladi. GSM-terminal FORTni CAN-shinaga ulash imkoni mavjud, bunda, TEC-TR-FMS (TEC Electronics mahsuloti) maxsus adapteridan foydalaniladi..
Adapter (15.8-rasm) avtomobilning CAN-shinasiga ulanadi, zarur max’lumotlarni yig‘adi va RS-232 interfeysi orqali GSM-terminaliga uzatadi.

15.8.-rasm. Adapter TEC-TR-FMS.

Adaptordan foydalanib, TVning ishlashi uchun quyidagi ma’lumotlarni olish mumkin:

- Bakdagi yoqilg‘i darajasi;
- Avtotransport vositasidan foydalanish vaqtidagi yoqilg‘i sarfi;
- Avtomobil ish jarayonidagi umumiy bosib o‘tilgan yo‘l;
- Avtomobil o‘qiga tushadigan vazn og‘irligi va boshqalar.
Adaptorni montaj qilish standart datchiklarga qaraganda ancha soddadir, shuningdek, yoqilg‘i miqdori va yoqilg‘i miqdori bilan bir vaqtning o‘zida CAN shina orqali uzatiladigan qo‘shimcha ma’lumotlarni olish mumkin. Bu holda, bakdagi yoqilg‘i darajasini aniqlash aniqligi TVga o‘rnatilgan standart datchiklarning aniqligiga bevosita bog‘liq (odatda, standart datchiklarning xatoligi 5-15%).
CAN adapterdan foydalanishning afzalliklari va kamchiliklari:

• 
  Avtomobilda adapterni oson o‘rnatish;
  
• 
  Yoqilg‘ining darajasi va iste’moliga qo‘shimcha ravishda avtomobilning ishlashi haqida qo‘shimcha ma’lumotlar olish;
  
• 
  Barcha avtomobil modellarida J1939 CAN FMS standartini qo‘llab-quvvatlovchi CAN shina mavjud emas (TVning bunday imkoniyati haqida ishlab chiqaruvchi korxona, dilerlardan yoki tegishli hujjatlarni o‘rganish orqali ma’lumot olish mumkin).