14- маъруза: Симсиз тармоқларда хавфсизлиги

---

14-
маъруза: Симсиз тармоқларда хавфсизлиги 
- 
Симсиз тармоқларда таҳдид ва заифликлар, симсиз тармоқларнинг 
классификацияси, ҳимоя чоралари 
Симсиз тармоқ турлари 
Симсиз тармоқлар одамларга симли уланишсиз ўзаро боғланишларига 
имкон беради. Бу силжиш эркинлигини ва уй, шахар қисмларидаги ёки 
дунёнинг олис бурчакларидаги иловалардан фойдаланиш имконини 
таъминлайди. Симсиз тармоқлар одамларга ўзларига қулай ва хохлаган 
жойларида электрон почтани олишларига ёки Web-сахифаларни кўздан 
кечиришларига имкон беради. 
Симсиз тармоқларнинг турли хиллари мавжуд, аммо уларнинг энг 
мухим хусусияти боғланишнинг компьютер қурилмалари орасида амалга 
оширилишидир. Компьютер қурилмаларига шахсий рақамли ёрдамчилар 
(Personal digital assistance, PDA), ноутбуклар, шахсий компьютерлар, 
серверлар ва принтерлар тааллуқли. Одатда уяли телефонларни компьютер 
қурилмалари қаторига киритишмайди, аммо энг янги телефонлар ва хатто 
наушниклар маълум хисоблаш имкониятларига ва тармоқ адаптерларига эга. 
Яқин орада электрон қурилмаларнинг аксарияти симсиз тармоқларга уланиш 
имкониятини таъминлайди. 
Богланиш таъминланадиган физик худуд ўлчамларига боғлиқ холда 
симсиз тармоқларнинг қуйидаги категориялари фарқланади: 
• 
симсиз шахсий тармоқ (Wireless personal-area network, PAN); 
• 
симсиз локал тармоқ (Wireless local-area network, LAN); 
• 
симсиз регионал тармоқ (Wireless metropolitan-area network, MAN); 
• 
Симсиз глобал тармоқ (Wireless Wide-area network, WAN). 
Симсиз шахсий тармоқлари узатишнинг катта бўлмаган масофаси 
билан (17 метргача) ажралиб туради ва катта бўлмаган бинода ишлатилади. 
Бундай тармоқларнинг характеристикалари ўртача бўлиб, узатиш тезлиги 
одатда 2Мб/с дан ошмайди. 

---

Бундай тармоқ, масалан, фойдаланувчи PDA сида ва унинг шахсий 
компьютерида ёки ноутбукида маълумотларни симсиз синхронлашни 
таъминлаши мумкин. Худди шу тариқа принтер билан симсиз уланиш 
таъминланади. Компьютерни ташқи қурилмалар билан уловчи симлар 
чигалликларининг йўқолиши етарлича жиддий афзаллик бўлиб, бунинг 
эвазига ташқи қурилмаларнинг бошлантич ўрнатилиши ва кейинги, зарурият 
тутилганда, жойининг ўзгартирилиши анчагина осонлашади. 
14.1-
жадвал 
Симсиз тармоқ усуллари