13-Мавзу: машиналарни ишқаланиш узелларини ишлатишдаги ейилишга бардошлилиги режа

Цилиндрнинг ясовчиси бўйича энг катта ейилиш миқдори биринчи сиқиш халқасининг тўхтаган жойида бўлади (поршеннинг ҳолати энг юқори нуқтада бўлганда). Айрим ҳолларда, цилиндрнинг ейилишга чидамлигини ошириш учун унга дегирланган (нерезистовий) чўян пресслаб қўйилади. Бундай ҳолда цилиндрнинг ейилиш профили икки чўққили бўлиб, улардан бири сиқувчи халқанинг юқори четги нуқтада тўхтаган жойида, иккинчиси эса цилиндрнинг асосий материалига ўтиш жойида содир бўлади.

• Цилиндрнинг ясовчиси бўйича энг катта ейилиш миқдори биринчи сиқиш халқасининг тўхтаган жойида бўлади (поршеннинг ҳолати энг юқори нуқтада бўлганда). Айрим ҳолларда, цилиндрнинг ейилишга чидамлигини ошириш учун унга дегирланган (нерезистовий) чўян пресслаб қўйилади. Бундай ҳолда цилиндрнинг ейилиш профили икки чўққили бўлиб, улардан бири сиқувчи халқанинг юқори четги нуқтада тўхтаган жойида, иккинчиси эса цилиндрнинг асосий материалига ўтиш жойида содир бўлади.
• Поршен халқалари радиал йўналишда ва баландлиги бўйича ейилади. Радиал йўналишдаги энг катта ейилиш миқдори халқаларнинг охирида – туташиш жойида содир бўлади. Халқаларнинг баландликлари бўйича ейилиши бутун периметри бўйича деярли бир хил бўлади. Энг катта ейилиш оғир шароитда (юқори босим ва ҳарорат, ёмон мойланиш) ишловчи биринчи компрессион халқалар ҳамда мой сидирувчи халқалар камроқ ейилади.

13.3. Двигател кривошип-шатун механизми деталларининг ейилиши

Цилиндрлари қатор жойлашган двигателларнинг асосий бўйинлари ташун бўйинларига қараганда 25-50 фоизгача кам ейилади, сидиндрлари В шаклида жойлашган двигателларда эса асосий бўйинлар шатун бўйинларига қараганда 1,5-2,0 марта кўпроқ ейилади.
Тирсакли вал подшипниклари гидродинамик мойлаш шароитида ишлайди, лекин двигателни совуқ ҳолда юргизишда мой етарли даражада бўлмаганда чегаравий мойлаш режими, ҳатто қуруқ ишқаланиш режими содир бўлади ва бу эса деталларнинг жадал ейилишига олиб келади. Бундан ташқари, тирсакли вал подшипникларида, мойда абразив заррачалар бўлганлиги учун, абразив ейилиш содир бўлади.