13-мавзу. Логистик хизмат кўрсатиш тизимида товар белгилари ва сертификациялаш режа

4. Истеъмолчилар ҳуқуқларини ҳимоя қилиш ва товарлар ҳамда хизматларни сертификатлаштириш.


Сертификат (лотинчадан certum – тўғри – facere - қилиш) – бу ишлаб чиқарилган товар ёки тақдим этилган хизмат сифатини тасдиқловчи ҳужжатдир.
Сертификация тўғрисидаги қонун сертификация мақсадларини аниқ шакллантиради:

• 
  корхоналар, муассасалар, ташкилотлар ва тадбиркорларнинг Ўзбекистон Республикасининг ягона товар бозорларидаги фаолияти учун шарт-шароитлар яратиш;
  
• 
  истеъмолчиларга товарни асосли танлашда кўмаклашиш;
  
• 
  истеъмолчини тайёрловчининг (сотувчи, ижрочи) ноинсофлигидан ҳимоя қилиш;
  
• 
  маҳсулотнинг атроф-муҳит, ҳаёт, соғлик, мулк учун завфсизлигини назорат қилиш;
  
• 
  маҳсулотнинг тайёрловчи томонидан баён этилган сифат кўрсаткичларини тасдиқлаш.
  

Сертификация тизимини ривожлантиришнинг замонавий босқичи “Истеъмолчилар ҳуқуқларини ҳимоя ҳилиш тўғрисида”ги қонуннинг чиқиши билан боғлиқ. Ушбу қонунда маҳсулотни сертификатлаштириш шартлиги кўзда тутилган бўлиб, бунинг учун давлат стандартларида фуқаролар ҳаёти, соғлиғи, мулки хавфсизлигини, атроф-муҳитни ҳимоя қилишни таъминлаш талаблари белгиланган.
Агарда сотувчи харидор талабини қондиришдан бош тортса, у судга мурожаат қилиш ҳуқуқига эга. Истеъмолчи томонидан тегишли судга даъво аризаси ёзма равишда тақдим этилади. Унда: 1) суд номи; 2) ариза берувчининг номи, унинг яшаш жойи; 3) жавоб берувчининг номи, унинг яшаш жойи, агарда жавоб берувчи юридик шахс бўлса, унинг жойлашган жойи; 4) аризачи ўз талабларини асослаётган ҳолатлар; 5) аризачининг талаблари; 6) агарда даъво пул билан ҳисобланса, унинг қиймати; 7) аризага илов қилинаётган ҳужжатлар рўйхати кўрсатилиши керак. Ариза даъво қилувчи ёки унинг вакили томонидан имзоланади.
Вакил томонидан тақдим этилган даъво аризасига вакилнинг ваколатини исботловчи ишон қоғози ёки бошқа ҳужжат илова қилиниши керак. Даъвогар сифатида иштирок этувчи истеъмолчи даъво аризасига қуйидаги ҳужжатларни илова қилиши лозим: товарни кўздан кечиришда иштирок этган шахслар томонидан имзоланган ҳужжат (агарда у тузилган бўлса); товар камчиликлари тасдиқловчи турли маълумотномалар (ҳужжатлар); сотувчига юбориладиган эътироз нусхаси; бошқа ҳужжатлар.
Шунингдек, истеъмолчи судга товар сифатини тасдиқлаш учун товаршунослик ёки бошқа суд экспертизасини тайинлаш тўғрисида илтимос қилишии мумкин.