13-mavzu. Davriy sistemaning VIII b gurux elementlari va ularni qurilishda ishlatilishi

Fe⁺² birikmalari. FeO oson oksidlanadigan qoramtir tusli kukun. U temirning birikmalarini parchalab olinadi:
FeCO₃ = FeO + CO₂
FeSiO₃ = FeO + SiO₂
Temir (II) gidroksidini olish uchun:
FeSO₄ + 2NaOH = Fe(OH)₂¯ + Na₂SO₄
Fe(OH)₂ och ko’kimtir rangli kukun, u havoda tez qorayadi, va oxiri qo’ng’ir rangli temir (III) gidroksidga aylanadi:
4Fe(OH)₂¯+2H₂O+O₂= 4Fe(OH)₃¯
Temir (II) tuzlari oson gidrolizga uchraydi. NaOH va qizil qon tuzi Fe²⁺ ionini ochish uchun ishlatiladi:
FeCl₂+K₃[Fe(CN)₆]=KFe[Fe(CN)₆]  +2KCl
Hosil bo’lgan tuz turnbul ko’ki deyiladi.
2FeSO₄ + 2H₂O = (FeOH)₂SO₄ + H₂SO₄
Temir kuporosi FeSO_4*7H₂O.
Temir sulfatni suvli eritmalari qaytaruvchi sifatida ishlatiladi.
6FeSO₄ + 2HNO₃ + 3H₂SO₄ = 3Fe₂(SO₄)₃ + 2NO + 4H₂O
10FeSO₄ + 2KMnO₄ + 8H₂SO₄ = 5Fe₂(SO₄)₃ + 2MnSO₄ + 8H₂O + K₂SO₄
Labatoriyada Mor tuzi ko’p qo’llaniladi: (NH₄)₂SO_4*FeSO₄.Temir(II) deyarli barcha kislotalar bilan tuzlar hosil qiladi. Eritmalardan bug’latilganda FeSO_4*7H₂O (temir kuporosi), Fe(NO₃)_2*6H₂O, FeBr_2*6H₂O, Fe(ClO₄)_2*6H₂O kabi kristallogidratlar hosil bo’ladi. Eritmada [Fe(H₂O)₆²⁺] akva kompleks barqaror.
Yomon eriydigan tuzlarga FeS-qora rangli, FeCO₃-oq rangli kiradi.
FeSO₄ zaharli gazlarni ushlab qolish uchun ishlatiladi. Temirning (II) valentli ko’p tuzlari ma’lum.Fe ²⁺ uchun koordinatsion son 6 xarakterli. [Fe(H₂O)₆²⁺]; [FeF₆]^4- va boshqa ko’p komplekslar ham ma’lum.Ularni ichida K₄[Fe(CN)₆]-sariq qon tuzi ko’p ishlatiladi.
Temirning anion kompleksi-ferratlar beqaror birikmalardir. Ular ko’proq qo’sh tuzlarga o’xshaydi. Masalan, Me₂[FeCl₄], Me₂[Fe(CNS)₄]. Suvsiz muhitda va qaytaruvchilar ishtirokida Fe(OH)₂ ni konsentrlangan ishqorlarda qaynatib yashil rangli -Na₄[Fe(OH)₆] va Ba₂[Fe(OH)₆] olingan. Gidroksiferratlar (II) suvli muhitda tez buziladi.