120. Бадиий гимнастикада ифодалилик

3.1.Mashqlar klassifikatsiyasi.

Uch asosiy guruhga bo‘linadi. Siltashlar va aylanalar, sakrashlar va uloqtirish harakatlari.

Siltashlar va aylanalar. Boshqa mashqlarga o‘xshab arqonda amalga oshiriladigan siltashlar va aylanalarni katta, o‘rta va kichik aylanalar. Ularning hammasi mavjud bulgan quyidagi tekisliklarda bajariladi; yuza, eniga va old-orqa, yon. Siltashlar va aylanalar bir qo‘l va ikki qo‘llab ushlash orqali bajarilishi mumkin. Gimnastikachi arqonni bukib taxlaganda yoki butin uzunligi bo‘ylab ishlatishi mumkin (78-rasm). Bunda o‘rtacha yoki yig‘ib olib ushlash mumkin. Siltashlar va aylanalarning turlariga; bir joydan ikkianchi joyga harakatlantirish, aylantirib burash, cho‘qmorsimon harakatlar kiradi.

Siltanish va aylanishlar

Katta

O’rtacha

Kichik

Yuza tekisligida

Gorizontal tekislikda

Oldi orqa tekislikda

Bir qo’lda ushlash

Ikki qo’lda ushlash

Cho’qmorsimon harakatlar

Aylantirishlar

Olib o’tishlar

78-rasm.

Sakrashlar. arqon bilan sakrash, buyum bilan bajariladigan harakatlarning eng an’anaviylardan biridir. Buyumning harakat yo‘naliiga qarab bir necha guruhlarga bo‘dish mumkin; arqonni oldinga, orqaga, yon tamon bo‘lib aylantirish yunalishlarga ajratiladi. Eng tipik harakatlarga arqonni butin uzunligi bo‘yicha bajariladiganlari kiradi (79-rasm).

Sakrashlar

Oldinga aylanish bilan

Orqaga aylanish bilan

Yonga aylanish bilan

Тo’liq

Yig’ilgan yoki tor ushlash bilan

Chalishtirma

Ikki marta

Bir marta

79-rasm.

Ular oddiy (birlamchi), ikkitalik aylantirishli, chalishtirma (ikssimon) bo‘lishi mumkin. Arqonni buklab ham sakrash mumkin. Bular, bir yoki ikki marta aylantirishlar orqali amalga oshiriladi. Uloqtirishlar. Arqonni fazoda aylantirib va aylantirmasdan uloqtiriladi (80-rasm). Bo‘yicha qiya qilib uloqtirishlarni ajratish mumkin. Aylantirmasdan uloqtirishga buyumning bo‘yiga uchishi xosdir. Bu barcha harakatlar yoyilgan va yig‘ilgan arqonda bajarilishi mumkin.

Uloqtirishlar

Aylanishsiz

Aylantirish bilan

Vertikal tekislikda

Qiya tekislikda

Vertikal tekislikda

Gorizontal tekislikda

Yig’ilgan

To’liq

80-rasm