12-mavzu: Ekskursiya rahbari – gidga qo‘yilgan talablar

Suyak lat yeganda (lat yegan sohada og‘riq va shishning bo‘lishi xarakterli) gid quyidagilarni bajarishi kerak:

• 
  suyak lat yegan joyida muz qo‘yish;
  
• 
  qattiq bog‘lam qo‘yish;
  
• 
  osudalikni ta’minlash.
  

Pay chuzilganda quyidagilarni bajarish lozim:

• 
  zararlangan joyni bintlar, shinalar, qo‘l ostida mavjud bo‘lgan vositalar yordamida maxkam bog‘lab qo‘yish;
  
• 
  zararlangan joyning osudaligini ta’minlash;
  
• 
  zararlangan joyga «muz» qo‘yish.
  

S

14.7-rasm. Suyak shikastlanishida birinchi tibbiy yordam


hok holatda birinchi tibbiy yordam


Shok holati bu inson organizmda qon aylanishi, nafas olish va moddalar almashinuvi buzilishi natijasida yuzaga keladigan holatdir. Shok organizmning jarohatlarga jiddiy javob reaksiyasi bo‘lib, jabrlanuvchi hayoti uchun xavfli hisoblanadi.
Shokning belgilari quyidagi holatlar hisoblanadi:

• 
  teri qoplamalarining oqarishi;
  
• 
  karaxt holatga tushish(to hushini yo‘qotish holatigacha);
  
• 
  sovuq ter oqishi;
  
• 
  ko‘z qorachiqlarining kengayishi;
  
• 
  nafas olish va pulsning tezlashuvi;
  
• 
  qon bosimining tushishi;
  
• 
  og‘ir holatlarda qusish, yuzning alvon tus olishi, teri qoplamalarining ko‘kimtir tus olishi, ixtiyorsiz siydik va axlat ajralishi holatlari kuzatilishi mumkin.
  

Shok holatiga tushgan ekskursantga gid birinchi yordam ko‘rsatishda quyidagilarga amal qilishi lozim:

• 
  jarohatlanish xarakteriga qarab birinchi tibbiy yordamni ko‘rsatish (qon ketishini to‘xtatish, singan joyni immobilizatsiyalash va h.k.);
  
• 
  jabrlanuvchini odeyaloga o‘rab, boshiga bir muncha egilgan holat berib gorizontal holatda yotqizish;
  
• 
  jabrlanuvchi tashnalik his qilganda, qorin bo‘shlig‘i travmalaridan tashqari holatlarda suv berish;
  
• 
  zudlik bilan yuqori saviyali tibbiy yordamni chaqirish;
  
• 
  jabrlanuvchini avaylab tibbiy muassasaga zambilda transportirovka qilish.