12-mavzu: Ekskursiya rahbari – gidga qo‘yilgan talablar

14.3. Ekskursiya jarayonidagi turli noxush holatlarda
birinchi tibbiy yordam ko‘rsatish qoidasi


Jarohat - teri qoplamalari, shilliq qavatlar yoki a’zolar butunligining buzilishidir.
Gid birinchi tibbiy yordamni ko‘rsata turib quyidagilarni esda tutishi lozim:

• 
  tibbiy yordamni sovun bilan yuvilgan toza qo‘llar bilan amalga oshirish kerak. Agar buning iloji bo‘lmasa, u holatda qo‘l barmoqlarini yod bilan ishlov berib o‘tkazishi lozim. Jarohatga yuvilib quritilmagan qo‘l bilan yaqinlashish man etiladi;
  
• 
  jarohatni suv bilan yuvish, turli dori vositalarini sepish, yod yoki spirt surtish, poroshoklar purkash, malhamlar surkash mumkin emas, chunki bu orqali jarohatga infeksiya kiritishga, tez bitmasligiga va jarohatni yiringlanishiga sabab bo‘lish mumkin;
  
• 
  jarohat yuzasidan qon quyqasini va yot jismlarni olib tashlamaslik kerak, chunki bu ko‘p qon ketishlarga sabab bo‘lishi mumkin.
  
• 
  jarohatdan chiqib turgan a’zo va to‘qimani hech qachon ichkariga kiritishga harakat qilmasdan shu joyni doka bilan yopib qo‘yish kerak;
  
• 
  jarohatni izolyatsion lenta bilan boylamaslik kerak;
  
• 
  katta jarohatlanishlarda shu joyni immobilizatsiyalash lozim.
  

Gid birinchi tibbiy yordam ko‘rsatishda quyidagalarga amal qilishi shart:

• 
  aptechkada mavjud bo‘lgan individual paketni ochish;
  
• 
  jarohatga steril boylov materialini qo‘yish (jarohatga qo‘yilayotgan boylov materialiga qo‘lni tekizmagan holatda) va uni bint bilan bog‘lash;
  
• 
  individual paket bo‘lmagan taqdirda toza qo‘lro‘molcha yoki materialdan foydalanish;
  
• 
  jabrlanuvchiga og‘riq qoldiruvchi dori berishi kerak.
  

Jarohatlangan sohaga tuproq tekkanda zudlik bilan shifokorga, o‘rta og‘ir va og‘ir jarohatlanishlarda zudlik bilan tibbiy muassasaga murojaat qilish shart. Ko‘krak qafasini teshib o‘tuvchi jarohatlarda jabrlanuvchini zambillarda «yotgan holatda», boshi ko‘tarilgan holatda yoki «yarim o‘tirgan holatda» transportirovka qilish kerak. Qorin sohasining shikastlanishlarida jabrlanuvchini «yotgan» holatda transportirovka qilish kerak.