11-variant Savollar

3. “Estetika” kategoriyalarining falsafiy mazmuni va mohiyati.

Estetika kategoriyalarining yaxlit tizimini ishlab chiqish muammosi ko‘p yillardan buyon olimlar e’tiborini jalb etib kelmoqda. Bu borada go‘zallik, ulug‘vorlik, fojiaviylik, kulgililik, xunuklik kabi an’anaviy ko^inish ko‘pgina adabiyotlarda o‘z aksini topgan. Biroq, bizningcha, mazkur kategorial tasnifdagi ketma-ketlik va ular orasidagi bog‘liqlik o‘zini to4aqonli ko‘rsatib bera olmaydi. Bugungi kunda go'zallik — ulug ‘vorlik — fojiaviylik ~ kulgililik; estetik ideal — estetik did — estetik tuyg‘u; san'at — badiiy obraz ~ ijodkorlik ko‘rinishdagi tizim estetika fanining kategoriyalar tasnifida kengroq qoUlanilmoqda. Estetik kategoriyalarning tasnifi, tizimlari, turlari va xususiyatlari rus nafosatshunos olimlarining qator tadqiqotlarida o‘rganilgan. Ayniqsa, E.G.Yakovlev tomonidan estetika kategoriyalarining tizimlashtirilishi bir qadar qiziqarli va keng qamrovliligi bilan muhim ahamiyatga ega. U o ‘zi ishlab chiqqan tizimda kategoriyalarni uchta guruhga ajratadi. Bular: 1) obyektiv, 2) obyektiv-subyektiv, 3) subyektiv.

M a’lumki, dialektikaning biror-bir kategoriyasini voqelikdan ayri holda tasaw ur etib bo‘lmaydi. Chunki, bu kategoriyalar (yaxlitlik, qism, zaruriyat, tasodif, mohiyat, sifat va h.k) insonni o ‘rab turgan olamda sodir bo‘ladigan voqea-hodisalar haqida aniq xulosalar chiqarishga, ularni to ‘g‘ri tahlil etishga ko‘mak beradi. Estetika ham falsafiy fan sifatida o‘zining qonun va kategoriyalariga ega. Estetika kategoriyalari (go‘zallik, xunuklik, ulug‘vorlik, tubanlik, fojiaviylik, kulgililik va h.k.) inson va tabiat, inson va jamiyat, inson va ijtimoiy borliq bilan doimo hamkorlikda vujudga keladi
VАRIАNTI № 17
1. Jamiyatning siyosiy tizimi. Siyosiy tizimdagi partiyalar, tashkilotlar, jamoa tashkilotlari.
2. Tafakkurning mantiqiy shakllaridan: xulosa chiqarish.
3. Go‘zallik estetikaning asosiy kategoriyasi. Go‘zallikning shaxs va jamiyat munosabatlaridagi in’ikosi.