11-sinf Biologiya

Yerning Quyosh atrofida aylanishi bilan bog‘liq
, shuning uchun 
yorug‘lik sutkalik va mavsumiy davriylikka ega. 
Kun uzunligi (fotoperiod) 
organizmlardagi qanday jarayonlarni 
belgilovchi omil? 
Kun uzunligi organizmlardagi fiziologik jarayonlar va mavsumiy 
bioritmlar uzviyligini belgilovchi omil sanaladi. 
Bu omil o‘simliklarning: o‘sishi, gullashi, meva tugishi, xazonrezgilik, 
tinim davriga o‘tish kabi muhim biologik jarayonlarni boshqaradi. 
Hayvonlarning: tullashi, migratsiyasi, ko‘payishi ham kun uzunligi 
bilan belgilanadi. 
O‘simliklar yorug‘likka bo‘lgan 
talabiga ko‘ra qanday ekologik 
guruhlarga ajratiladi? 
1. Yorug‘sevar o‘simliklar
2. Soyaga chidamli o‘simliklar
3. Soyasevar o‘simliklar
Yorug‘sevar o‘simliklarga misollar 
ayting. 
Zubturum, daraxtlardan saksovul, gledichiya, qarag‘ay, qayin, shumtol, 
yapon saforasi, madaniy o‘simliklardan makkajo‘xori, oqjo‘xori 
(sorgo), shakarqamish, Anturium, Monstera, Giasint 
Yorug‘sevar o‘simliklar uchun xos 
bo’lgan belgilar qaysilar? 
Yorug‘sevar o‘simliklarning shox-shabbasi bir-biriga soya solmasdan 
o‘sadi. Bu o‘simliklarning barg plastinkalari qalin bo‘lib, sirti mum 
bilan qoplangan, xloroplastlarga boy, barg og‘izchalari ko‘p bo‘ladi 
Soyaga chidamli o‘simliklarga 
misollar ayting. 
Nastarin, lipa, qulupnay, binafsha 
Soyaga chidamli o‘simliklar uchun xos 
bo’lgan belgilar qaysilar? 
Yorug‘ joyda yaxshi o‘sadi, lekin yorug‘likning yetishmovchiligiga ham 
bardosh bera oladigan o‘simliklardir 
Soyasevar o‘simliklarga misollar 
ayting. 
Yo‘sin, plaun, qirqquloq, qirqbo‘gim, qizil va qo‘ng‘ir suvo‘tlar 
Soyasevar o‘simliklar uchun xos 
bo’lgan belgilar qaysilar? 
O‘rmonlarning quyi yaruslarida va suv havzalarining tubida o‘sadigan 
o‘simliklar. Bu o‘simliklar kuchli yorug‘likni yoqtirmaydi 
Hayvonlar yorug‘likka bo‘lgan 
talabiga ko‘ra qanday ekologik 
guruhlarga ajratiladi? 
1. Kunduzgi 
2. Kechqurungi 
3. Tungi 
Kunduzgi hayvonlarga misollar 
ayting. 
Asalari, qaldirg‘och, quyon 
Kechqurungi hayvonlarga misollar 
ayting. 
Ko‘rshapalak, may qo‘ng‘izi 
Tungi hayvonlarga misollar ayting. 
Bo‘ri, ukki, chirildoq, suvarak tunda faol harakatlanib, oziq izlaydi 
Qaysi hayvonlar rangni ajrata 
olmaydi? 
Yirtqich sutemizuvchilar, yirtqich qushlar 
Qaysi hayvonlar rangni ajrata oladi? 
Primatlar, to‘tiqushlar, kolibrilar 
Qayerda kun uzunligi yil davomida 
deyarli bir xil, taxminan 12 soatni 
Ekvatorda 

---