11-sinf adabiyot 1-qism I bob. Xalq og‘zaki ijodi 1-§. Kirish. «GO‘RO‘G‘lining tug‘ilishi»

5-§. ALISHER NAVOIY

«MAKORIM UL-AXLOQ»DAN PARCHALAR.

«SADDI ISKANDARIY». «SADDI ISKANDARIY» HIKMATLARI.

«SADDI ISKANDARIY» DOSTONI HAQIDA.

(Darslikda 117–157-betlar)

1. «Makorim ul-axloq» asaridan olingan quyidagi misralar kim haqida

ekanligini toping.

«Bolalik chog‘laridayoq ul hazratning muborak tillaridan o‘ta ajoyib va

kutilmagan so‘zlar chiqar va eshitganlar hayrat dengiziga g‘arq

bo‘lardilar».

A) Z.M. Bobur B) A. Navoiy

C) H. Boyqaro D) S. G‘iyosiddin Mansur

2. «Makorim ul-axloq» asarida «Xusraviya» madrasasining ilk g‘ishtini kim

qo‘yib berganligi yoziladi?

A) Husayn Boyqaro B) G‘iyosiddin Kichkina

C) Badiuzzamon D) Kichik Mirzo

3. Hirotlik o‘zbek shoiri, orif va mutafakkir, o‘z zamonasining «malik ulkalom

»i darajasiga erishgan ijodkor qaysi javobda to‘g‘ri ko‘rsatilgan?

A) Jomiy B) Lutfiy

C) Atoyi D) Sakkokiy

4. «Makorim ul-axloq» asarida keltirilishicha, Lutfiy Alisher Navoiyning go‘zal

misralarini eshitgach, o‘zining necha ming misradan iborat bo‘lgan barcha

g‘azallarini shu birgina g‘azalga almashishga rozi ekanligini aytadi?

A) o‘n yetti-o‘n sakkiz ming baytdan iborat bo‘lgan

B) o‘n uch-o‘n besh ming baytdan iborat bo‘lgan

C) o‘n-o‘n ikki ming baytdan iborat bo‘lgan

D) o‘n besh-o‘n to‘qqiz ming baytdan iborat bo‘lgan

5. «Saddi Iskandariy» dostonining XXXIX bobida tilsimni kim ochadi?

A) Suqrot B) Iskandar

C) Aflotun D) Bahrom

6. «Saddi Iskandariy» dostonida o‘z jonini saqlash umidida tilsim qo‘rg‘onga

qochgan kim?

A) Bahrom B) Mallu

C) Feruz D) Suhayl

7. «Saddi Iskandariy» dostonining XXXIX bobida qaysi obraz: «Shioring lutfehson

bo‘lishi, adolat yo‘lini tutishing zarur», – deya Feruzga nasihat qiladi?

A) Feruz B) Suqrot

C) Aflotun D) Iskandar

8. «Saddi Iskandariy» dostonining nechanchi bobida hayotining har bir

holatidan voqif bo‘lgan tajribali keksa nasihatining qadrini bilmagan, fursat

o‘tgandan so‘ng esa behuda pushaymon bo‘lgan g‘ofil yigit haqida hikoyat

keltiriladi?

A) XL bobida B) XXXIX bobida

C) XLI bobida D) XXIX bobida

9. «Saddi Iskandariy» dostonida «Hayotining har bir holatidan voqif bo‘lgan

tajribali keksa nasihatining qadrini bilmagan, fursat o‘tgandan so‘ng esa

behuda pushaymon bo‘lgan g‘ofil yigit haqida»gi hikoyatda keltirilgan ibratli

fikrni toping.

A) Kimgaki, Tangridan rahm-shafqat yetar ekan, u o‘zgalarning ahvolidan

tajriba va ibrat oladi.

B) Agar qilmadi el himoyat sanga, O‘zungdin keraktur shikoyat sanga.

C) Birovkim erur rostliqdin yiroq, Aningdek kishi bo‘lmag‘on yaxshiroq.

D) Vatan tarkini bir nafas aylama, Yana ranji g‘urbat havas aylama.

10. Quyidagi bayt «Saddi Iskandariy» dostonining qaysi bobida keltirilgan?

Shabob o‘tti-yu quvvati qolmadi,

Dedi: «Toat aylay», qila olmadi.

(Bu yigitning «ha» demay yoshligi o‘tib, kuch-quvvatdan qoldi. Toatibodat

qilay deganida esa qila olmadi).

A) «Iskandarning Kashmir shahriga yetgandan so‘ngra Malluning

Kashmirdagi tilsim qo‘rg‘onidan...»

B) «Iskandarning Arastudan: «Kishi tabiati yigitlikda nechun mehnatdan

nafratlanadi va qarilikda miyada aql kamayadi?» – deb so‘ragani.

Hakimning qarilik donoligi bilan juvonbaxt shohga yo‘l ko‘rsatgani»

C) «Hayotining har bir holatidan voqif bo‘lgan tajribali keksa nasihatining

qadrini bilmagan, fursat o‘tgandan so‘ng esa behuda pushaymon

bo‘lgan g‘ofil yigit haqida»

D) «Yoshlik yelining sabohati – go‘zalligi va yigitlik gulzorining tozaligi...»

11. «Saddi Iskandariy» dostonidan olingan quyidagi baytning nasriy

bayondagi muqobilini toping.