11-mavzu. Moddaning agregat holati reja

Ichki energiya va entalpiya. 
Turli xil termodinamik jarayonlarda jism 
ichidagi energiya o'zgarishlari uning ichki energiyasining o'zgarishi bilan bog‛lab 
tushuntiriladi. Ichki energiya moddaning to'liq zapas energiyasini ifodalaydi. Ichki 
energiya harakatlanayotgan molekulalarning kinetik energiyasi, ularning potentsia) 
energiyasi, elektronlar energiyasi. atom yadrolari energiyasi va nur energiyasining 
yig‛indisidan iborat, lekin bunga umuman jismning kinetik energiyasi va jism 
holatining potentsial energiyasi kirmaydi. Ichki energiya moddaning tabiati va 
miqdoriga, shuningdek, uning rnavjud bo'lish sharoitlariga bog‛liq. Ichki energiya 
odatda 
U 
harfi bilan ifodalanadi. Kimyoviy jarayonlarda ichki energiyaning 
hammasi to'liq namoyon bo'lmaydi. shuning uchun biz real jarayonlarda ichki 
energiya zapasining o'zgarishinigina o'rganamiz. Ichki energiya jismnyng holati 
bilan aniqlanadi, ya'ni u holat funksiyasidir, shu jihatdan u ish bilan issiqlikdan 
farqlanadi. Ish bilan issiqlik jarayonning qanday o'tganligiga bog‛liq, ichki 
energiyaning o'zgarishi esa moddaning bir holatdan ikkinchi holatga qanday yo'l 
bilan o'tganligidan qat'i nazar ana shu ho-latlarning o'ziga bog‛liq. Masalan, 
moddaning boshlang‛ich holatida ichki energiyasi 
U
1
, oxirgi holatida 
U
2
 
bo'lsa, 
ichki energiyaning o'zgarishi
ΔU=U
2
-U
1

---

Shunday qilib, moddaning har qaysi holatiga muayyn ichki energiya muvofiq 
keladi.
Sistema bir holatdan ikkinchi holatga o'tganda uning ichki energiyasi ortishi 
yoki kamayishi mumkin, shunga ko'ra ichki energiyaning o'zgarishi 
ΔU 
musbat 
yoki manfly ishorali bo'ladi. 
ΔU 
musbat bo'lsa sistemaga issiqlik yutilgan, manfiy 
bo'lsa sistemadan 
issiqlik olingan (chiqarilgan) deymiz.
Faraz qilaylik yopiq idishda quyidagicha ekzotermik reaksiya borayotgan 
bo'lsin: