11-мавзу Математик статистика асослари

2. Berilgan sistemaning birgalikda emaslik va nomanfiy yechimini mavjud emaslik shartlari tekshiriladi:

• 2. Berilgan sistemaning birgalikda emaslik va nomanfiy yechimini mavjud emaslik shartlari tekshiriladi:
• a) agar (8) sistemadagi kamida bitta tenglama 
• 0 = b + 0*x1 + 0*x2 +…+ 0*xn
• ko’rinishda bo’lib, b = 0 bo’lsa, berilgan tenglamalar sistemasi birgalikda bo’lmaydi.
• b) agar (8) sistemada kamida bitta tenglama
• 0 = b + a1*x1 + a2*x2 +…+ an*xn
• ko’rinishda bo’lib b, a1,a2,…,an lar bir xil ishorali bo’lsa, berilgan sistema nomanfiy yechimga ega bo’lmaydi.
• Agar yuqoridagi a) va b) shartlardan birortasi bajarilsa, yechish jarayoni to’xtatiladi, aks holda sistemani yechish davom ettiriladi.
• 3. Agar (8) tenglamalar sistemasida
• 0 = 0 + 0*x1 + 0*x2 +…+ 0*xn
• ko’rinishdagi tenglama qatnashsa, bunday tenglamalarni, noma’lumlarning ixtiyoriy qiymatlari qanoatlantirgani uchun, o’chirib tashlanadi.

4. Qolgan 0 – tenglamalarni o’zaro qo’shib, nazorat tenglama (n.t.) deb ataluvchi tenglama tuziladi. Nazorat tenglama ikki xil vazifani bajaradi:

• 4. Qolgan 0 – tenglamalarni o’zaro qo’shib, nazorat tenglama (n.t.) deb ataluvchi tenglama tuziladi. Nazorat tenglama ikki xil vazifani bajaradi:
• 1) ajratilishi kerak bo’lgan noma’lum nazorat tenglamadan tanlanadi;
• 2) har bir qadamdan keyin hosil bo’lgan nazorat tenglama qolgan 0 – tenglamalar yig’indisiga teng ekanligiga asoslanib, hisoblashlar to’g’ri olib borilayotganini tekshirib borish mumkin.
• 5. Nazorat tenglamadan koeffitsienti eng kichik bo’lgan noma’lum (masalan, xk) ajratilishi kerak bo’lgan noma’lum sifatida tanlanadi.

6. Tanlangan xk noma’lum

• 6. Tanlangan xk noma’lum
• shartni qanoatlantiruvchi l-tenglamadan ajratilib, yangi sistemaning birinchi tenglamasi tuziladi. Har bir tenglamaga mos keluvchi bi/ЅaikЅ(aik<0) nisbat i-tenglamada xk noma’lum bo’yicha hisoblangan aniqlovchi koeffitsient (A.K.) deb ataladi.
• 7. Topilgan xk noma’lumning qiymatini eski sistemaning qolgan tenglamalariga va nazorat tenglamaga qo’yish uchun bu tenglamalarga qo’shimcha tenglama tuziladi.