11-Mavzu: Jamoa tushunchasi va uning o’ziga xosliklari

   3. Huquqiy tarbiyaning mazmuni. Huquqiy tarbiyani maqsad va vazifalari. 
O‘zbekiston-mustaqil,  demokratik,  huquqiy  davlatdir.  Bu  insonparvarlik 
qoidalariga  asoslangan,  millati,  dini,  ijtimoiy  ahvoli,  siyosiy  e‘tiqodlaridan 
qat‘iy  nazar  fuqarolarning  huquqlari  va  erkinliklarini  ta‘minlab  beradigan 
davlatdir.  Qonuniylik  va  huquq-tartibot  tantana  qilmasa  shaxsning  huquqlari  va 
erkinliklari  amalga  oshirib  bo‘lmaydi.  Shu  jihatdan  XII  chaqiriq  O‘zbekiston 
Respublikasi  Oliy  Kengashining  o‘n  oltinchi  sessiyasida  qabul  qilingan 
"O‘zbekiston Respublikasining ma‘muriy javobgarlik  to‘g‘risidagi kodeksi.  
   Huquqiy  tarbiyada  asosiy    dastur  bo‘lib  xizmat  qiladi.  Bunda  voyaga 
еtmaganlarning  javobgarligi  to‘g‘risidagi  moddalarni  o‘rganishni  osonlashtiradi. 
Pedagoglarni  mazkur  bo‘limdan  foydalanish  imkoniyatlarini  vujudga  keltiradi.    
Jazo        turlari        ham        qayta-qayta  muhokama    qilinishi  natijasida 
o‘quvchilarning ongiga mukammal singib boradi. 
O‘zbekiston  Respublikasining  mustaqil  bo‘lishi  munosabati  bilan 
maktablardagi  ta‘lim-tarbiya  ishlari  tinimsiz  rivojlanib,  takomillashib  kelayotir. 
Mamlakatimizda  juda  katta  ijtimoiy  iqtisodiy  o‘zgarishlar  ro‘y  berganligi,  yangi 
jamiyat  barpo  etilganligi  natijasida  qonunchilik  va  huquq  targ‘ibotni  yanada 
mustahkamlash,  fuqarolarning  huquq  targ‘ibotni  yanada  mustahkamlash, 
fuqarolarning  huquqlari  va  qonuniy  manfaatlarini  himoya  qilinishini 
kuchaytirish tobora katta ahamiyat kasb etmoqda. 
 
Respublikadagi  sog‘lom  vaziyat,  xalqning  moddiy  farovonligi  va 
madaniy  saviyasiniig  o‘sib  borayotganligi  mehnatkashlarning  onglilik  va 
intizomlilik darajasi yuksalganligi tufayli huquqbuzarlik xollari tobora kamayib 
bormokda.  Kishilar  ongiga  jamiyat  manfaatlari  yo‘lida  halol  mehnat  qilish, 
sofdil,  xaqgo‘y  bo‘lishi,  adolasizlikka,  tekinxo‘rlikka,  ta‘magirlikka  qarshi 
murosasiz  bo‘lishi,  qonun  me‘yorlariga  hurmat  nazari  bilan  qarash  kabi 
xislatlar ko‘proq singib bormoqda. 

---

       Ayni      paytda          Respublikada          ma‘muriy          javobgarlikka  sabab 
bo‘layotgan huquqbuzarlik holatlari onda-sonda bo‘lsa ham, davom еtmoqda va 
ular barham  topgan emas.  Bunday  xollarga  batamom  barham  berish  uchun 
qonun  kuchidan,  huquqiy  tarbiyaning  ta‘sir  ko‘rsatish  vositalaridan,  keng 
jamoatchilik  yordamidan  еtarlicha  foydalanilayotgani  yo‘q.  Huquq  tartibotining 
har  qanday  buzilishlarini  batamom  yo‘qotish,  qonunchilikni  buzish  xollariga 
befarq bo‘lmaslik umumxalq ishi bo‘lib,  ular yoshlarga huquqiy tarbiya berish 
orqali  amalga  oshiriladi.  Huquqiy  tarbiyani  esa    bolaning  yoshlik  chog‘idan   
boshlash  lozim. 
     Chunki  yoshlar  bizning  kelajagimiz,  davlatimizning  tez  kunlardagi  haqiqiy 
fuqarolaridir.  Kelajak  avlodning  huquqiy;  ma‘naviy  kamol  topishi  hukumatning 
muntazam g‘amxo‘rlik qilishi  ham  shu boisdandir. 
 O‘quvchilarga  yuksak  fuqarolik  va  ma‘naviy  sifatlarni  singdirishdek 
bag‘oyat  zarur  masalani  to‘g‘ri  va  muvaffaqiyatli  hal  qilishda  tarbiyaning 
barcha  omil  va  vositalaridan,  pedagogik  ishning  barcha  usullaridan,  oqilona, 
maqsadga  muvofiq  foydalanish,  hyech  shubxasiz,  o‘zining  samarali  natijalarini 
beradi. 
 Har bir pedagog ta‘lim bilan tarbiya birligiga, ta‘lim berib tarbiyalash va 
tarbiyalab ta‘lim berishga jiddiy e‘tibor berishi lozim. 
  Xususan,  o‘quvchi  va  yoshlarga  huquqiy  tarbiya  berishda,  ularda  yuksak 
fuqarolik  xis-tuyg‘ularini,  sifat  va  xislatlarini  tarkib  toptirishda  ta‘lim  va 
tarbiya  birligi  muhim  ahamiyat  kasb  etadi.  Maktabda  o‘qitiladigan  har  bir 
fanning  o‘ziga  xos  tarbiyaviy  ahamiyati  va  imkoniyatlari  bor.  Ana  shu 
imkoniyatlardan  o‘z  o‘rnida  to‘g‘ri  foydalanish  o‘qituvchining  bilim,  tajriba 
va mahoratiga, ijodiy ishlashi, izlanishiga bog‘liqdir. 
Ta‘limiy va tarbiyaviy omil va vositalar ko‘p. Shulardan biri davlat 
ramzlaridan darslarda va sinfdan tashqari mashg‘ulotlarda o‘rinli foydalanishdir. 
Hozirgi kunda maktab o‘quv dasturlarida mavjud bo‘lgan "Milliy istiqlol g‘oyasi", 
"Tarix", "Davlat va huquq asoslari", "Geografiya" darslarida va sinfdan tashqari 
tarbiyaviy ishlarda  davlat ramzlaridan keng foydalanish maqsadga muvofiqdir.