11-маъруза: поллар ва уларга қЎйиладиган талаблар режа

11.1-расм. Полнинг конструктив схемаси: 1 – пол тўшамаси (қопламаси); 2 – боғловчи қатлам; 3 – текисловчи қатлам; 4 – изоляция қатлами; 5 - остки тўшама қатлам; 6 - юк кўтарувчи асос ёки ёпма конструкция.

Дарҳқакиқат, бу материалларнинг иссиқлик ўзлаштириш коэффициенти салкам 4,5 марта фарқ қилади. Агар одамнинг оёғи полга шу иссиқликни етказиб беролмаса, унинг оёғи ревматизмга чалиниш эҳтимоли жуда катта.

Полнинг конструктив ечимини таҳлил қиладиган бўлсак, унинг 5-6 та қонструктив қатламлардан ташкил топишини кўрамиз (11.1-расм).
Полнинг тури (номи) полнинг устки тўшамаси (қопламаси)нинг номи билан белгиланади (масалан, тахта пол, линолеум пол ва ҳ.к.). Пол қопламасининг материали ҳар хил кўринишларда ишлаб чиқарилади ва қўлланилади. Шунга асосланиб, пол тўшамаси бўйича полларни қуйидаги турларга ажратиш мумкин: донабай материаллардан, ўрамли материаллардан қилинадиган ва яхлит поллар.
Донабай материаллардан қилинадиган поллар турига тахта пол, паркет пол, ДСП плиталардан пол, ламинат пол, керамик плитачалардан пол, ПВХ плиталардан қилинадиган полларни киритиш мумкин. Ўрамли материаллардан қилинадиган полларнинг турларига линолеум, релин, ковролин ва шунга ўхшаш ўрамли қилиб ишлаб чиқариладиган ва қурилиш майдонига келтириладиган материаллардан қилинган поллар киради. Яхлит полларга цемент пол, кошинкор пол, ксилолит, поливинилацетат мастика қўлланилган қуйма поллар мисол бўлади.
Бинода жойлашган ўрни бўйича полларни грунт устидаги пол ва ёпма устидаги полга ажратиш мумкин. Конструктив ечими бўйича полларни лагали ва лагасиз полларга ажратса бўлади. Бундай полларнинг конструктив ечими бир-биридан кескин фарқ қилади.
Бошқа поллардан конструктив ечими, фойдаланишдаги ўзига хос хусусиятлари билан ажралиб турадиган яна бир пол тури “иссиқ пол” ҳисобланади.
Тахтадан пол қилиш учун қўлланиладиган тахтага махсус ишлов берилади, яъни битта ёнида ўйиқ ва иккинчи ёнида бўртиқ қилинади. Бундай тахталарни шпунтланган тахта деб аталади. Тахта пол бир қатламли ёки икки қатламли қилиниши мумкин.
Бир қатламли тахта пол конструкциясида қалинлиги 29 мм шпунтланган тахта лагага мих ёрдамида маҳкамланади. Лага сифатида кесимининг баландлиги 40...100 мм бўлган брусчалардан фойдаланилади. Грунт устидаги полда лагалар ғиштдан ёки бетондан ясаладиган баландлиги 140, 220 мм бўлган, ўлчами 250х250 мм устунчаларга таянадилар. Улар орасида толь қоғоздан гидроизоляция қатлами жойлаштирилиши керак (11.2-расм).