11-маъруза: ернинг сиртқи динамик жараёнлари режа

Бирламчи криоген жараёнларга қуйидагилар киради: тупроқ тагидаги температуранинг ўзгариши, сув-музнинг фазовий алмашиши, гилли грунтларда музнинг пайдо бўлиши.
Оддий криоген жараёнларга - намлик-сувнинг-буғнинг миграцияси (силжиши, кўчиши); грунт склетидаги физик-кимёвий ўзгариш жараёнлари.
Мураккаб криоген жараёнларга – ер ости муз шаклларнинг пайдо бўлиши, криоген кўпчишлар, криоген ёрилишлар, термокарстлар, солифлюкация ва музларнинг ҳосил бўлиши киради.
Криоген ҳодисаларга қуйидагилар киради: музлаган тоғ жинси қатламининг тарқалиши, шу қатлам тузилиши, грунт ичида эриган сувлар тури, жинсларнинг музлаш натижасида нураш, термоэрозия, термобразия, музлаган ва эриган жинсларни шамол томонидан учирлиши ва бошқа жойларга олиб кетилиши. Криоген жараён ва ҳодисалар таъсирида ер юзасининг рельефи кескин ўзгаради, рельефнинг янги шакллари ва элементлари пайдо бўлади.


Такрорлаш учун саволлар:
1. Экзоген жараёнлар нима?
2. Атмосфера, гидросфера жараёнлари нима?
3. Нураш жараёни нима ва уларнинг турлари.
4. Эллювиал жинслар нима?
5. Эол жинслари қандай ҳосил бўлади?
6. Суффозия ва карст жараёнлари қандай ҳосил бўлади?
7. Криоген жараёнлар қандай жараёнлар?