100 йиллигига бағишланади Муминов Н. Г

Э
хк
– йиллик фойда ўсишининг(
∆Ф
), ушбу ўсишни юзага 
келтирган капитал қўйилмалар(
К
)га нисбати орқали аниқланади: 
Э
хк 
= ∆Ф / К
г) янги қуриладиган корхоналар, цехлар, бошқа алоҳида объект 
ҳамда тадбирлар бўйича 
Э
ат
– фойданинг, қурилаѐтган объект смета 
қийматига ѐки алоҳида тадбир бўйича капитал харажатлар(
К
)га 
нисбати орқали аниқланади: 
Э
ат
 
= Ф / К 
д) таннархнинг ѐки ҳисобланган нархларнинг камайтириш 
кўрсаткичлари қўлланиладиган ташкилот ва тармоқлар, шунингдек 
зарар билан ишлаѐтган корхоналар бўйича 
Э
к
қуйидагича аниқланади: 
Э
к
 
= (С
1
-
С
2
) / К 
Бу ерда 
С
1
ва 
С
2
-
капитал қўйилмалар киритишдан олдинги ва 
кейинги маҳсулот таннархи. 
Капитал қўйилмаларининг самарадорлигини аниқлаш капитал 
қўйилмарнинг яхши вариантини танлаш имконини беради. Умумий 
қилиб айтганда, лойиҳалаштириш ва режалаштиришнинг мохияти бу 
техник, хўжалик ҳамда режали қарорларни энг яхши вариантини 
танлашдир. Бу ерда гап иқтисодиѐт тармоқлари, яъни маҳсулот ишлаб 
чиқариш, корхоналарни жойлаштириш ҳудудлари, қувватларини 
танлаш, янги қурилишлар ҳамда амалдаги корхоналарни қайта қуриш, 
қурилиш ва киритилаѐтган қувватларни ўзлаштириш муддатларини 
аниқлаш, ишлаб чиқаришни ташкил этиш усуллари ва бошқаларини 
ривожлантириш йуналишлари ҳақида кетаяпти. 
Лойиҳанинг 
турли 
вариантларини 
солиштириш 
шуни 
кўрсатадики, қатор ҳолатларда энг паст таннархли вариант катта 
ҳажмли капитални талаб қилади, объектни яратишга кам қўйилма 
қўйилиши ҳамда ишлаб чиқариш қувватларининг сарфланиши 
қурилиш муддатларини ўзайтиради.
Бундан жорий харажатларга қўшимча капитал қўйилмаларини 
тежамкорлик билан жалб этиш зарурияти келиб чикади. 
Солиштирма самарадорликни ҳисоблаш, асосан қушимча 
капитал қўйилмаларнинг иқтисодий самарадорлигини аниқлашни 
кўзда тутади, бу қуйидаги формула бўйича ҳисобланади: