10-o`zb tarix qq indd

SSR mámleketlik tili haqqında»
Nızamdı qabıllap, ózbek tiline 
mámleket tili dárejesin berdi. Nızamnıń qabıllanıwı ózbek xalqı hám 
respublikada jasawshı basqa xalıqlardıń mádeniy, ruwxıy hám siyasiy 
turmısında júz bergen áhmiyetli waqıya edi.
Nızam ózbek tili hám mádeniyatınıń rawajlanıwına imkaniyat 
jarattı. Sonıń menen birge, onda respublika aymaǵında jasawshı basqa 
xalıqlardıń tillerin rawajlandırıw imkaniyatları da belgilep berildi.
1990-jıl iyunde Ferǵana oazisiniń 
Osh
hám 
Ózgen
qalalarında 
(qońsı Qırǵızstan aymaǵında) qırǵızlar menen ózbekler arasında 
etnikalıq kelispewshilik kelip shıqtı. Bul kelispewshilik (Osh qırǵını) 
nátiyjesinde mıńlap gúnasız ózbekler qurban boldı. Oray qıyın 
etnikalıq jaǵdaydan óziniń maqsetleri jolında paydalanıwǵa umtıldı, 
ázelden qanlas-tuwısqan esaplanǵan túrkiy xalıqların bir-birine qarsı 
qoydı. Mine sonday qıyın bir sharayatta ózbek xalqı ásirler dawamında 
sınawdan ótken óziniń sabır-taqatı hám shıdamın, keń peyilligin 
Atamalar túsinigi:
Internacionalizm
— Xalıqlar hám jámiyetlik toparlardıń milletler 
azatlıǵı, ǵárezsizligi, huqıqıy teńligine tiykarlanǵan birdemlik hám 
óz ara birge islesiw principi.
Partokratik 
— partiya húkimdarlıǵına tiykarlanǵan.

---

135
kórsetti, hár túrli siyasiy kúshler hám aldawshılardıń óseklerine 
ermedi. Ózbekistan húkimeti de bul máselede izbe-iz siyasat alıp 
bardı, pútkil regionda tınıshlıqtı saqlawda zárúr rol oynadı.
Soraw hám tapsırmalar:
1. Qanday sebepler SSSRdı krizisli jaǵdayǵa alıp keldi?
2. «Qayta qurıw» siyasatı degende neni túsinesiz?
3. Ne ushın «qayta qurıw» siyasatı joq boldı?
4. Ózbek tiline mámleketlik tili dárejesi berilgenligine qansha boldı?
Ózbek tiliniń bunday dárejege iye bolıwı qanday imkaniyatlardı 
jarattı?
5. Ferǵana qayǵılı waqıyalarınıń basqa aymaqlarǵa da tarqalıwına 
neler sebep bolǵan?
6. Ferǵana qayǵılı waqıyası ne sebepten payda boldı, onıń aqıbetlerin 
bilesiz be?
7. Úyge tapsırma. Qayta qurıw siyasatı temasına tiyisli kesteni 
toltırıń.
Qayta qurıw
Basqıshları
Mazmunı
Jeńiliw 
sebepleri
Aqıbetleri