10-o`zb tarix qq indd

Jańa ekonomikalıq siyasat
(NEP) degen jańa joldıń mánisi 
usınnan ibarat edi.
Túrkstan ASSRda jańa ekonomikalıq siyasatqa ótiw Túrkstan 
Kompartiyası VI syezdinde (1921-jıl avgust) siyasiy jaqtan tiykarlap 

---

24
berildi hám sonnan soń Túrkstan ASSR Sovetleri X syezdi qararı 
menen rásmiylestirildi. NEPtiń tiykarı ekonomika, xalıq xojalıǵına 
basshılıq etiwdiń áskeriy-kommunistlik usıllarınan bas tartıw, islep 
shıǵarıwshıǵa, eń dáslep, diyqanlarǵa bir qatar erkinlik beriwden 
ibarat edi.
Orta Aziyada jer-suw reforması birinshi basqıshınıń ámelge 
asırılıwı.
Sovet hákimiyatı tárepinen jeke múlikti saplastırıw 
maqsetinde Orta Aziyada jer-suw reforması ámelge asırıldı. Ol 2 
basqıshtan ibarat bolıp, 
1921—1922-jılları
Túrkstan ASSR hám 
Qazaqstan ASSRda ámelge asırılǵan social-ekonomikalıq ilajlar 
birinshi basqıshtı quraydı.
Reformanı ámeliy jaqtan júzege shıǵarıw 
1921-jılı
báhárde 
baslanıp, ol dáslep 
Jetisuw, Sırdárya, Ferǵana, Samarqand
wálayatlarında ámelge asırıldı. Jer-suw reforması bay-kulak xojalıqların 
saplastırıw hám kóshpeli xalıqtı otırıqshı halatqa ótkeriw; iri jer 
iyeligin joq etip, jerlerdi jersiz hám az jerli diyqanlar, batraklar, 
chorikarlar ortasında miynet normalar boyınsha bólistiriw; Rossiya 
imperiyası koloniallıq siyasatınıń ayırım sarqıtların saplastırıwǵa 
qaratılǵan edi. 
Waqım
jerleri de reforma procesinde tartıp alına 
baslandı. Terrorǵa ushıraǵan reforma qurbanları keskin qarsılıq 
kórsetdi. Túrkstan ASSRda múlikdar diyqanlardıń sovet hákimiyatına 
qarsı kóplegen massalıq kóterilisleri hám qarsılıqlar bolıp ótip, ayırım 
jaǵdaylarda ol qozǵalań dárejesine ósip shıqqan. Reforma awıldaǵı 
siyasiy jaǵdaydı keskinlestirdi. Reformanıń birinshi basqıshında 
jer dúziw jamǵarmasına 1722626 desyatina jer qosıldı. Biraq sovet 
hákimiyatı tárepinen áne usı resurslardan jergilikli xalıqqa tek ǵana 
600000 desyatina jer egin egiw hám jaylawlar ushın ajıratıldı.
Sovet hákimiyatı iri baylar hám jer iyelerinen tartıp alınǵan jerler 
esabına dáslepki awıl xojalıq shirketleri, kommunalar, sovxozlar 
Ózińizdi sınań!
1917—1923 jıllar — bul ... 
jer suw reforması birinshi basqıshı — bul ...
NEP — bul ...
«Áskeriy kommunizm» — bul ...
!

---

25
(mámleketlik xojalıqları) dúziwge kiristi. Biraq olarda miynet 
ónimdarlıǵı tómen bolıp, materiallıq xoshametlew hám támiynat jaqsı 
jolǵa qoyılmaǵan edi.