10-ma’ruza. Yorug‘lik interferensiyasi. Yorug‘lik dispersiyasi. TABIIY VA QUTBLANGAN Yorug‘lik



Download 1,36 Mb.
Pdf ko'rish
bet14/15
Sana26.04.2022
Hajmi1,36 Mb.
#583175
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   15
Bog'liq
10-Ma'ruza

Bryuster qonuni 
n
1
bu xarakatdagi tushayotgan nurning manbai bo‘lmish materialning sinish indeksi, n

esa aks 
etuvchi chegaraning buyog‘idagi muxitning sinish indeksidir. Agar nur xavoda xarakatlansa n


1, va 10.16 tenglama o‘zgaradi: 
tan
𝜃𝜃
𝑝𝑝
= n (10.17) 
Qutblanish burchagi 

Bryuster burchagi 
xam deyiladi, va 9.16-tenglama Bryuster qonuni 
deyiladi, 1812-yil tajriba asosida ishlab chiqqan SHotlandiya fizigi Devid Bryuster (1781-1868) 
nomiga atalgan. 10.16 va 10.17-tenglamalar yorug‘likning elektromagnit to‘lqinlar nazariyasidan 
olingan. Bryuster burchagida aks etgan nur va singan nur bir biri bilan 90
o
burchak xosil qiladi; 
bu degani 
p

r
= 90
o
,

bu sinish burchagi. 
Sun’iy anizotropiya . 
Ikkilanib sinish faqat anizotrop muhitlarda bo‘ladi. Lekin izotrop muhitlarda suniy usul bilan 
anizotropiya hosil qilish mumkin: bir yo‘nalishda siqish yoki cho‘zish, muhitlarni (qattiq jism, 
suyuqlik yoki gazni) elektr (Kerr effekti) yoki magnit maydonga kiritish. Keltirilgan holatlarda 
jism anizotrop kristall xususiyatlarga ega bo‘lib qoladi. Bunda uning optik o‘qi deformatsiya, 
elektr va magnit maydon yo‘nalishiga parallel bo‘lib qoladi. Paydo bo‘ladigan optik 
anizotropiyaning me’yoriy sifatida optik o‘qqa perpendikulyar yo‘nalishdagi 
0
n
va 
e
n
larni 
ayirmasi hizmat qiladi: 
σ
1
0
k
n
n
e
=

(deformatsiya qilinganda) 
2
2
0
E
k
n
n
e
=

(elektr maydon ta’sir qilinganda)
2
3
0
H
k
n
n
e
=

(magnit maydon ta’sir qilinganda) 


+

P
U
A
3
2
1
,
,
k
k
k
lar jismlarning hossalari bilan bog‘liq parametrlar, 
σ
mexanik kuchlanganlik 
E
va 
H
elektr va magnit maydoni kuchlanganligi. 
10.22- rasm. 
10.22--rasmda elektr maydon ta’sirida yuz beradigan Kerr effektini kuzatishga mo‘ljallangan 
qurilma ko‘rsatilgan. Bunda R polyarizator, A analizator, 
U
suyuqlik (masalan natrobenzol) 
solingan idish, suyuqlik ichiga kondensator joylashtirilgan. Bu kondensatorga yuqori kuchlanish 
(30
÷
50 kV) beriladi. Elektr maydoni berilmagan paytda sistema orqali nur o‘tolmaydi, R va A 
bir – biriga nisbatan optik o‘qlari perpendikulyar joylashgani uchun. Elektr maydoni berilganda 
suyuqlik anizotrop muhitga aylanadi, natijada nur ikkilanib sinadi va analizatordan keyin nur 
paydo bo‘ladi. 

masofada oddiy va oddiy bo‘lmagan nurlar o‘rtasida yo‘l farqi paydo bo‘ladi: 
2
2
0
)
(
E
k
n
n
e


=

=

SHunga muvofiq fazalar farqi paydo bo‘ladi: 
2
2
2
E
B

π
λ
π
ϕ
=

=
(9.18) 
bu erda 
λ
2
k
B
=
- Kerr doimiysi. 
Kerr effekti texnikaning ko‘p sohalarida qo‘llaniladi: nur zatvori, ovoz yozishda, katta tezlikda 
rasm olishda, optik lokatsiyada, lazerlarda va hokazo. 

Download 1,36 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   15




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish