1 Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълими вазирлиги олий таълим тизими педагог ва раҳбар кадрларини

117 
Бу циклда назарий дарс ва амалий машғулот бир-биридан 
ажратилмайди. 
1-босқич: 
Назарий дарс ва амалий машғулотга нисбатан инобатга олиниши керак 
бўлган мавжуд вазият ва дастлабки шарт-шароитларни ўрганиш. Шу ўринда 
3 хил таҳлил, яъни адресатлар (таълим олувчилар) таҳлили, шарт-шароитлар 
таҳлили ва махсус соҳа (мазмун) таҳлили амалга оширилиши лозим. Бу 
таҳлиллар одатда таълимнинг бошланишида, натижалари эса кейинроқ керак 
бўлади. 
2-босқич: 
Ўқув дастури асосида ўқув максадларни белгилаш ѐки аниқлаш. 
Назарий дарс ва амалий машғулот учун махсус ўқув мақсадлар белгилаб 
олинади.
3-босқич: 
Назарий дарс ѐки амалий машғулот режасини тузиш. 
Бу режада 
барча мазмунлар, мавзулар, режалаштирилган методлар, танлаб олинган 
ўқув-дидактик материалларга мувофиқҳолда ўқув воситалар ҳамда умумий 
вақт тақсимоти акс этади. 
Бу режада нафақат таълим берувчининг ҳатти-ҳаракатлари, балки 
таълим олувчиларнинг режалаштирилган ҳатти-ҳаракатлари ҳам кўрсатилса 
мақсадга мувофиқ бўлади. 
4-босқич: 
Ўқув-дидактик материалларни тайѐрлаш, 
чунки улар амалга 
ошириш босқичининг асосий дастлабки шартларидан биридир. Агар тайѐр 
материаллар бор бўлса, уларнинг орасидан тўғри келадиганлари танлаб 
олинади. Агар тайѐр ўқув-дидактик материаллар ѐки ўқув воситалар бўлмаса, 
улар ишлаб чикарилиши керак. Одатда босма ўқув воситалар, масалан 
тарқатма материаллар, слайдлар ва топшириқ варақалари керак бўлади, 
уларга қўшимча равишда эса матнли ўқув адабиѐтлари ишлатилади. Худди 
шунга ўхшаб дарсдан олдин плакат лойиҳалари ва плакатларнинг ўзи ишлаб 
чиқилади.
5-босқич: 
Режалаштириш ва ташкиллаштириш асосида
назарий дарс ва амалий 
машғулотни амалга ошириш (ўтказиш). 
Бу дегани, барча ўқув воситалари 
билан жиҳозланган синфхона ҳамда, керак бўлса, устахонада жойлашган 
ўқув бурчаги ва вақт етарлича бўлиши керак. 
6-босқич: 
Назарий дарс ва амалий машғулот давомида ўзлаштирилган назарий 
билимларни баҳолаш. Бир томондан, бу – таълим олувчилар керакли 

---

118 
билимларни ўзлаштириб олганликларининг назорати. Яъни «Таълим 
олувчилар мақсадга эришишдими?» деган саволга жавоб берилиши керак. 
Бошқа томондан эса, таълим берувчи учун ўз-ўзини ҳамда ишининг 
сифати қандай бўлганлиги текшириш. Яъни «Мен олдимга қўйган 
мақсадларимга эришдимми?» деган саволга жавоб берилиши керак.Иккала 
ҳолда ҳам ўлчанадиган натижалар бўлиши муҳимдир