1 Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги тошкент архитектура қурилиш институти

34
 
учун табиатни муҳофаза қилиш ва табиий ресурслардан самарали фойдаланиш, 
яъни табиат билан жамият ўртасидаги иқтисодий-экологик муносабат шаклини 
қўллашдир. 
Қайд этиш лозимки, экологик сиѐсат ҳақида сўз борганда авваламбор, 
индивид, ижтимоий гуруҳ, сиѐсий партиялар ѐки жамоат ташкилотлари эмас, 
балки давлат, давлат бошқарув органларининг фаолияти кўз ўнгимизга 
келади. Бу шу билан изоҳланадики, давлат жамият сиѐсий тизимининг ўзагини, 
“жамият-табиат” тизимининг асосий субъектини ташкил этади. Боз устига 
давлат айнан ҳокимият ва бошқарув органлари орқали экологик сиѐсатнинг 
бошқа субъектлари фаолиятини мувофиқлаштиради. Ва ниҳоят, давлат ўз 
сиѐсатини амалга оширишда турли воситалар, шу жумладан мажбурлов 
тусдаги чоралардан ҳам фойдалана олади. 
2.3. Ўзбекистон Республикаси экологик сиѐсати асосий йўналишлари
Экологик сиѐсат, давлат ҳокимияти ва хуқуқий воситаларга асосланиб 
“жамият-табиат” муносабатида юзага келадиган мураккаб муносабатларни 
тартибга солишга қодир. Ушбу мураккаб муносабатлар уч йўналишда амалга 
оширилади: табиий атроф муҳитни муҳофаза қилиш; табиий ресурслардан 
оқилона фойдаланиш; аҳолининг экологик хавфсизлигини таъминлаш. Бунга 
мувофиқ, ушбу йўналишлар давлат экологик сиѐсатининг асосини ташкил 
этади. Демак, экологик сиѐсат уч йўналишда олиб борилади: 
табиий атроф муҳитни муҳофаза қилиш; 
табиий ресурслардан оқилона фойдаланиш; 
экологик хавфсизликни таъминлаш. 
Бу уч йўналиш ўзаро чамбарчас боғлиқ, бир-бирини тақозо этади. Улардан 
бирини таъминлаш учун амалга ошириладиган чора-тадбирлар ўз навбатида 
бошқаларига ҳам ижобий таъсир этади. Зеро, табиий ресурслардан оқилона 
фойдаланмай туриб, уни муҳофаза қилиб бўлмайди. Табиий атроф муҳит 
муҳофаза қилинмас экан, экологик хавфсизлик таъминланмайди. 
Табиатни муҳофаза қилиш табиат бойликларидан оқилона фойдаланиш 
демакдир. Бу эса табиатнинг хилма-хиллигини ўз ҳолатида сақлашга, 
аҳолининг турмуш шароитларини яхшилашга олиб келади. 
Республикaмиздa 
тaбиaтни 
муҳофaзa 
қилишнинг 
минтaқaвий 
xусусиятлaри қуйидaгилaрдaн иборaт: 
қишлоқ xўжaлиги вa сaноaт ишлaб чиқaриши билaн боғлиқ ҳолдaги 
нисбaтaн кичик ҳудуддa aҳоли зичлиги (антропоген омилнинг aтроф-муҳитгa 
сaлбий тaъсири); 
сув ресурслaрининг тaнқислиги улaрдaн суғориш, сaноaт, мaиший 
турмуш соҳaлaридa кенг фойдaлaниш вa улaрнинг ифлослaниши; 
республикa ҳудудининг бир қисми тоғ орaлиқлaридa бўлгaни учун 
тaбиaт иқлим xусусиятлaри билaн xaвфли зонa ҳисоблaнaди ва ш.к. 
Биосферани сақлашда табиий бойликлардан тежаб фойдаланадиган саноат 
ва қишлоқ, хўжалик технологиясига ўтиш катта аҳамиятга эга. Бунинг учун 

---