1. Yorug`likning tabiati. Yorug`lik to`lqinlarining monoxromatikligi va kogerentligi. Fotometrik kattaliklar

Doppler effekti. Тo`lqin manbai va kuzatuvchining o`zaro yaqinlashish yoki uzoqlashish vaqtida qayd qilinadigan to`lqin chastotasi (uzunligi)ning o`zgarishi Doppler effekti deb ataladi.

Тajribalarning ko`rsatishicha, manba va kuzatuvchi bir-biriga yaqinlashayotgan holda qayd qilinadigan to`lqin chastotasi manba chiarayotgan nurlanish chastotasidan kattaroq bo`ladi. Aksincha manba va kuzatuvchi bir-biridan uzoqlashayotgan holda qayd qilinadigan chastota kichikroq bo`ladi. Lorens

almashtirishlaridan foydalanib manba chiqarayotgan yorug`lik to`lqin chastotasi 0 bilan kuzatuvchan qayd qilayotgan nurlanish chastotasi  orasidagi bog`lanishni hosil qilish mumkin.

(1) Manba va kuzatuvchining bir-biriga nisbatan harakatlanish tezligi 0 yorug`likning vakuumdagitezligi c dan ancha kichik (0c) bo`lganda (1) ifoda taqriban quyidagi shaklda yoziladi:

(2) Doppler effektidan zarralar, samoviy jismlar harakatini o`rganishda hamda harakatlanuvchi ob’ektlar uzoqligini radiolakatsion o`lchashlarda keng foydalaniladi.