1 вариант Рибосома структураларини тадқиқот қилиш

Нуклеин кислоталарнинг электрофорези

DNK elektroferogrammasi izi
Nuklein kislota elektroforezi ajratish uchun ishlatiladigan analitik texnikadir DNK yoki RNK o'lchamlari va reaktivligi bo'yicha bo'laklar. Tahlil qilinadigan nuklein kislota molekulalari yopishqoq muhitga o'rnatiladi jel, qaerda elektr maydoni nuklein kislotalarni chaqiradi (ular shakar tufayli manfiy zaryadlangan)fosfat orqa tomon) ga o'tish uchun anod (bu ijobiy zaryadlangan, chunki bu an elektrolitik dan ko'ra galvanik element). Ushbu bo'laklarni ajratish turli o'lchamdagi molekulalar jel orqali o'tishi mumkin bo'lgan mobilliklardan foydalanish orqali amalga oshiriladi. Uzunroq molekulalar sekinroq harakat qiladi, chunki ular jel ichida ko'proq qarshilikka ega. Molekulaning kattaligi uning harakatchanligiga ta'sir qilganligi sababli, kichikroq bo'laklar ma'lum davrdagi uzunroqlarga qaraganda anodga yaqinlashadi. Biroz vaqt o'tgach, kuchlanish o'chiriladi va parchalanish gradienti tahlil qilinadi. Shunga o'xshash o'lchamdagi bo'laklar orasidagi kattaroq ajratish uchun kuchlanish yoki ish vaqtini oshirish mumkin. Past kuchlanishli jel bo'ylab kengaytirilgan yugurish eng aniq piksellar sonini beradi. Biroq, kuchlanish nuklein kislotalarning elektroforezini aniqlashda yagona omil emas.Ajratiladigan nuklein kislotani elektroforez bilan ajratishdan oldin bir necha usul bilan tayyorlash mumkin. Katta DNK molekulalarida DNK DNK yordamida tez-tez kichik bo'laklarga bo'linadi cheklash endonukleaz (yoki cheklash fermenti). Kabi boshqa holatlarda PCR kuchaytirilgan namunalar, molekulalarning ajralishiga ta'sir qilishi mumkin bo'lgan namunada mavjud bo'lgan fermentlar tahlildan oldin turli vositalar yordamida olib tashlanadi. Nuklein kislota to'g'ri tayyorlangandan so'ng, nuklein kislota eritmasidan namunalar jel quduqlariga joylashtiriladi va belgilangan vaqt davomida jel bo'ylab kuchlanish qo'llaniladi.
11 вариант

1. 
   Азот асослари
   

Nuklein asoslar. Nuklein asoslari deb nuklein kislotalar tarkibiga kiruvchi purin va pirimidin qatoriga mansub geterosiklik asoslarga aytiladi. Geterosiklik halqada ular okso- (urasil, timin); amino- (adenin) yoki har ikkalasini bir vaqtda (sitozin, guanin) saqlaydi.
Ular uchun uch harfdan iborat qisqartmalar qabul qilingan. Quyida pirimidin va purin asoslarining (laktam shakllari) tuzilish formulalari keltirilgan.
Ma‘lumki, geterosiklik qatorda gidroksi- va aminoguruhlar laktam- laktim va amino-imino tautomer shakllarda mavjud bo‗la oladilar.
Biroq, fiziologik sharoitlarda nuklein asoslari faqatgina laktam va amin shakllarda barqaror bo‗ladi. Laktam tautomerda, ya‘ni okso- shaklda ham geterosikllar aromatiklik xossalarini saqlab qoladi va tekis tuzilishli ko‗rinishda bo‗ladi. Aromatiklik geterosikllarning termodinamik jihatdan yuqori barqarorligini ta‘minlaydi.
Pirimidin nuklein asoslarining laktam shakllarida 6-elektronli π- bulut C atomlari orasidagi qo‗sh bog‗ning 2 ta p-elektroni va azot atomlarining taqsimlanmagan 2 juft, ya‘ni 4 ta elektronlari hisobiga yuzaga keladi. π-elektron bulutning butun geterosiklga delokalizasiyasi karbonil guruhining sp2-gibridlangan C atomi ishtirokida amalga oshadi (sitozin, guaninda – bitta; urasil, timinda - ikkita). Karbonil guruhida C=O π-bog‗ining kuchli qutblanishi natijasida uglerodning p-orbitali xuddi vakantdek bo‗lib qoladi va natijada taqsimlanmagan elektron juftlarini qabul qilishda qatnashish qobiliyatiga ega bo‗ladi.

2.