1. Transport bozori va uning mahsulotlarini xarakteristikasi va o’ziga xosligi

nomuqobilliyligiga sabab bo’ladi. Transport xizmati sifat jihatidan doim bir xil bo’lolmaydi, chunki bir turdagi yukni bitta iste’molchiga turli vaqtlarda yetkazib berilishi vaqtga nisbatan farqlanadi.

Transport xizmati hudud jihatidan turli transport turlari o’rtasida ichki raqobatbardoshligini chegaralaydi va mamlakat transport tizimida o’zaro logistik aloqalarga ehtiyoj oshadi.

Transport bozorida u yoki bu transport o’rni uning universalligi, samaradorligi, texnik jihatdan ta’minlanganligi, o’tkazuvchanlik qobiliyati xususiyatlaridan kelib chiqib belgilanadi[1]. Bu ko’rsatkichlar transport bozorida taklifni tavsiflaydi. Chunki turli transport turlari yoki alohida transport kompaniya is’temolchilar talabini turlicha qondiradi, bu esa transport turlari o’rtasida raqobatni keltirib chiqaradi. Bu raqobat transport turlarini marketing strategiyasiga nisbatan sezuvchanligini ko’rsatadi. Ba’zi hollarda alohida transport turlari tabiiy monopol hisoblanadi masalan: temir yo’l transporti, quvur transporti. Odatda ishlab chiqaruvchilar “eshikdan-eshikkacha” tizimidagi tashish turini afzal ko’radilar. Magistral transport turi (avtomobildan tashqari) ancha samarali hisoblanadi, faqatgina ulardan bir birlari bilan aralash, intermodal tashishni tashkil etishni talab etadi. Bunga quyidagi tashish usuli misol bo’la oladi ya’ni tashish masofasini bir qismi temir yo’l transportida, bir qismi boshqa transport turlarida tashiladi. Transport turlari o’rtasidagi hamkorlik va kooperatsiya mamlakat transport tizimini yaxshilashga va iste’molchiga qulaylik tug’dirishi bilan ajralib turadi.