1-topshiriq Qo`shiq – aytim tushunchasi va uning inson hayotidagi o`rni

Erkaklar ovozlari quyidagilarga bo’linadi:
1. lirik tenor - kumushsimon, yumshoq, juda harakatchan koloriturali ovoz (diapazoni - birinchi oktava do - uchinchi oktava si, do). Opera partiyalari: Lenskiy (ye. Onegin), Levko (May tuni), Lindoro (Jazoirda italiyalik ayol), Graf Almaviva (Seviliya sartaroshi).Lirik -dramatik tanor - ko’proq agint va zich ovoz. Opera partiyalari: Alfred (Traviata), Gersog (Rigoletto), Vladimir Igorevich (Knyaz Igor);
2. dramatik tenor - hajmli, yorqin, metali, tabiatan juda kuchli ovoz.Opera partiyalari: German (Pikoaya dama), Matushka (trubadur), Turidu (Qishloq shaoni), Kalif (Turandot);
3. kontr-tenor - metsso – soprano tessiturada jaranglaydigan ovoz. Rivojlangan faluet bilan kuylanadi. Qadimiy bar musiqada qo’llanadi (Gendel, Bax, Monteverdi);
4. lirik bariton - baland, yorqin, harakatchanovoz (diapazoni: katta lya - birinchi oktava lya).Opera partiyalari: Figaro (Seviliya sartaroshi), Don Juan (Don Juan), Don Paskuale (Don Paskuale), Valentin (Faust), yeletskiy (Pikovaya dama);
5. dramatik bariton – barxatli (baxmal), hajmli diapazoniga ko’rakuchli ovoz. Opera partiyalari: Amonasro (Aida) Yago (Otello), Dagon (Samson va Dalila);
6. bas - eng past erkak - ovozi (diapazoni: katta oktava do - birinchi oktava - re, mi). Yuqori bas – odatda xarakterli, harakatchan, komik ovoz.Operapartiyalari: Don Bazilio (Seviliya sartaroshi), Leparello (Don Juan), Malatesta (Don Paskuale), Mustafo (Jazoirda italiyalik ayol);
7. markaziy bas-yirik, yorqin, juda sof ovoz, juda boy ko’krakregistri. Opera partiyalari : Boris Godunov, Tegirmonchi (Suv parisi), Filipp (Don Korlos), Rene (Iolanta), Konchak (Knyaz Igor);
8. bas - profundo - juda past, ko’krak, juda hajmli ovoz. Ko’proq cherkov - xor musiqasida ishlatiladi;
9. diskant –o’g’il bolalar ovozi. Vokal partiyalariga ko’ra past, o’rta va baland diskant farqlanadi.
Ovoz rangi - hamma usullar yangilashishi yoki og’irlashishi, shunga qaramay ular o’zgacha. Ovozlar xilma-xilligi, rangi vokal ijrosida eshitiladi, vokal akkordlarini kengaytirib kuylaganda nafas lab yoki burun teshigidan nafas olinadi. Hamma xonandalar vocal kuylaganda har birining ovoz rangi, tembri turi farqi bilinadi.
Vokal kuylash keng ko’lamli, ovoz rangi qorong’ulashuvi yuz beradi. Vokal kuylash shaklini o’zgartirish mumkin, o’zgartirishning bir qancha yo’nalishlari bor, yaoni honanda o’z ovozi tembrini o’zgartira oladi. Unutmaslik kerakki, ovoz rangini o’zgartirishdagi uch xil tamoyilga rioya etishni nazorat qilish kerak.
Siz vokal ijro ko’nikmalarini o’zgartirishingiz mumkin.
O’zgartirishda:
- yepiglot varonkasi formasi;
- hiqildoq o’rni;
- tilning formasi;
- og’iz ko’rinishi;
- yumshoq tanglay o’rni;
- nafas olish uchun ochish yoki yopish;
Har bir bo’linish mahorat bilan individual ovoz tembrini ta'siri yuzaga keladi. Bir marta siz ovoz yo’lini individual qo’shilishidan bo’linishigacha nazorat qilishingiz mumkin.