1-тема. Маркетинг ҳәм оның раўажланыўының тийкарғы басқышлары

6.2. Базар сегментациясының тийкарғы принцплери ҳәм мақсетли базар сегментлерин таңлаў.
Базар сегментациясының принцплери төмендегилер:
- Географиялық принцип;
- Психологиялық принцип;
- Демографиялық принцип;
- Минез-ҳулқ принципи.
Географиялық принцп арқалы базардың жайласыўы, халықтың саны ҳәм тығызлығы, коммерциялық ҳәрекеттиң дүзилиси, регионның раўажланыў динамикасы, инфляция дәрежеси, ҳуқуқый шеклеўлери есапқа алынады.
Психографиялық принцп нәтийжесинде турмыс тәризи, шахстың типи, жәмийеттиң жағдайы есапқа алынып, адамның турмыс тәризи өз турмыс ҳәрекетинде, қызығыўшылықлары ҳәм исенимлеринде өз көринисин табады.
Демографиядық принцп шаңарақ саны ҳәмде сапа қурамы, семьяның өмирлик цикли басқышы, дәраматлылық дәрежеси, мағлыўматы, миллети есапқа алынады ҳәмде базар сегментациясының тийкарғы принцплеринен бири есапланады.
Минез-қулқы принцпи арқалы сатып алыўға жол, тутыныў тезлиги, байланып қалыў дәрежеси, товар ҳаққындағы мағлыўмат бериў, товарға болған қатнасы есапқа алынады.
Базарды анализлеў ушын сан ҳәм сыпат көрсеткишлери, соның менен бир қатарда бәсеки жағдайының характери, тармақтың дүзилиси ҳәм бөлистириў системасы көрсеткишлеринен пайдаланыў мүмкин. Базарды анализлеў ушын көрсеткишлер төмендеги таблицада берилген.
Анализден тысқары базар сегментин таңлаўда сегментлеўди жобаластырыў көзде тутылады. Сегментлеўди жобаластырыў процесси төмендеги басқышларды өз ишине алады.

• 
  Тутыныўшылар талаплары ҳәм минез-қулықларын анықлаў;
  
• 
  Тутыныўшылардың ҳәр түрлилиги ҳәм уқсаслығынын анализи;
  
• 
  Тутыныўшылардың топарлар тараўларын ислеп шығыў;
  
• 
  Тутыныў сегментин таңлаў;
  
• 
  Бәсеки шәраятында компания орнын анықлаў;
  
• 
  Барлық маркетинг-микс комплекси илажлары жоюаларын ислеп шығыў.